30 March 2023 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Araştırmacılar, ilk Neandertal ailesine ulaşmayı başardı.

Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü‘nden araştırmacılar tarafından yönetilen uluslararası bir ekip, Sibirya’daki uzak bir Neandertal topluluğundan on üç bireyin genomunu sıralamayı başardılar. Çalışmanın sonucunda bir baba ve genç kız eşleşmesi gerçekleşti. Böylece, ilk defa bir Neandertal ailesine ulaşılmış oldu.

İlk Neandertal taslak genomu 210 yılında Enstitü tarafından yayınlandı. O günden bu yana araştırmacılar Avrasya’daki 14 farklı arkeolojik alandan 18 genom daha sıralamayı başardılar.

Neandertallerin sosyal yapısını keşfetmek için araştırmacılar, dikkatlerini, ünlü Denisova Mağarası’ndaki Denisovan hominin kalıntılarının keşfi de dahil olmak üzere, daha önce antik DNA araştırmaları için çok verimli olan bir bölge olan güney Sibirya’ya çevirdiler. Bu bölgede yapılan çalışmalar sırasında Denisovalı bir babaya ve Neandertal annesine sahip bir çocuğun bulunması, Neandertallerin ve Denisovalıların yüz binlerce yıldır bu bölgede bulunduğunu ve Neandertallerin ve Denisovalıların birbirleriyle etkileşime girdikleri bilgisine ulaşılmasını sağladı.

Yeni çalışmada, araştırmacılar Denisova Mağarası’na 100 kilometre mesafedeki Chagyrskaya ve Okladnikov Mağaraları’ndaki Neandertal kalıntılarına odaklandılar. Neandertaller yaklaşık 54.000 yıl önce bu bölgeleri işgal ettiler ve potansiyel olarak çağdaş birçok Neandertal kalıntısı birikintilerinden kurtarıldı.

Araştırmacılar, 17 Neandertal kalıntısından DNA’yı başarıyla aldılar – tek bir çalışmada şimdiye kadar sıralanan en fazla sayıda Neandertal kalıntısı oldu.

Chagyrskaya Mağarası, son 14 yılda Rusya Bilimler Akademisi Arkeoloji ve Etnografya Enstitüsü’nden araştırmacılar tarafından kazılmıştır. Birkaç yüz bin taş alet ve hayvan kemiğinin yanı sıra, bu fosil insanların sadece bölgede değil, dünyada da en büyük topluluklarından biri olan Neandertallerin 80’den fazla kemik ve diş parçasını da ele geçirdiler.

Chagyrskaya Cave
Chagyrskaya Cave © Bence Viola

Chagyrskaya ve Okladnikov’daki Neandertaller, mağaraların göz ardı ettiği nehir vadilerinden göç eden dağ keçisi, at, bizon ve diğer hayvanları avladılar. Onlarca kilometre ötedeki taş aletleri için hammadde topladılar ve aynı hammaddenin hem Chagyrskaya hem de Okladnikov Mağaraları’nda ortaya çıkması, bu bölgelerde yaşayan grupların yakından bağlantılı olduğu genetik verilerini de destekliyor.

Denisova mağarasından bir ayak parmağı fosili üzerinde yapılan önceki çalışmalar, Neandertallerin Altay dağlarında da yaklaşık 120.000 yıl önce yaşadığını gösterdi. Ancak genetik veriler, Chagyrskaya ve Okladnikov Mağaraları’ndaki Neandertallerin bu önceki grupların torunları olmadığını, ancak Avrupa Neandertalleriyle daha yakından ilişkili olduğunu göstermektedir. Bu aynı zamanda arkeolojik materyal tarafından da desteklenmektedir. Chagyrskaya Mağarası’ndaki taş aletler, Almanya ve Doğu Avrupa’dan bilinen Micoquian kültürüne en çok benzemektedir.

17 kalıntı 13 Neandertal bireyinden geldi – 8’i yetişkin ve 5’i çocuk ve genç ergenler olmak üzere 7 erkek ve 6 kadın. Mitokondriyal DNA’larında, araştırmacılar bireyler arasında paylaşılan birkaç sözde heteroplazmi buldular. Heteroplazmiler, sadece az sayıda nesil boyunca devam eden özel bir genetik varyant türüdür.

En doğudaki Neandertaller

Bu kalıntılar arasında Neandertal bir baba ve genç kızının kalıntıları da vardı. Araştırmacılar ayrıca bir çift ikinci derece akraba buldular: genç bir erkek ve yetişkin bir kadın, belki de bir kuzen, teyze veya büyükanne. Heteroplazmilerin ve ilgili bireylerin birleşimi, Chagyrskaya Mağarası’ndaki Neandertallerin yaklaşık olarak aynı zamanda yaşamış ve ölmüş olması gerektiğini güçlü bir şekilde göstermektedir. “Aynı anda yaşıyor olmaları çok heyecan verici. Bu, muhtemelen aynı sosyal topluluktan geldikleri anlamına gelir. Böylece, ilk kez, bir Neandertal topluluğunun sosyal organizasyonunu incelemek için genetiği kullanabiliriz, “diyor bu çalışmanın ilk yazarı Laurits Skov.

Bir başka çarpıcı bulgu, bu Neandertal topluluğundaki son derece düşük genetik çeşitliliktir ve 10 ila 20 kişilik bir grup büyüklüğü ile tutarlıdır. Bu, herhangi bir antik veya günümüz insan topluluğu için kaydedilenlerden çok daha düşüktür ve nesli tükenmenin eşiğinde nesli tükenmekte olan türlerin grup boyutlarına daha benzer.

Bununla birlikte, Neandertaller tamamen izole topluluklarda yaşamıyorlardı. Babadan oğula miras kalan Y-kromozomundaki genetik çeşitliliği, annelerden miras kalan mitokondriyal DNA çeşitliliği ile karşılaştırarak, araştırmacılar şu soruyu cevaplayabilirler: Topluluklar arasında hareket eden erkekler mi yoksa kadınlar mıydı? Mitokondriyal genetik çeşitliliğin Y kromozom çeşitliliğinden çok daha yüksek olduğunu buldular, bu da bu Neandertal topluluklarının öncelikle kadın göçü ile bağlantılı olduğunu gösteriyor. Denisova Mağarası’na yakınlığına rağmen, bu göçlerin Denisovalıları içerdiği görülmemektedir – araştırmacılar, bu bireylerin yaşamasından önceki son 20.000 yıl içinde Chagyrskaya Neandertallerinde Denisovan gen akışına dair hiçbir kanıt bulamamışlardır.

“Çalışmamız, bir Neandertal topluluğunun neye benzemiş olabileceğine dair somut bir resim sunuyor” diyor çalışmanın son yazarı Benjamin Peter. “Neandertallerin bana çok daha insani görünmesini sağlıyor.”

Kapak fotoğrafı © Tom Bjorklund

Kaynak Max Planck Institute for Evolutionary Anthropology

Banner
Benzer Yazılar

Deniz arkeoloğu Wisconsin Gölü’nde 3.000 yıllık kano keşfetti

23 Eylül 2022

23 Eylül 2022

Amerika Birleşik Devletleri’nin Wisconsin eyaletinin adını aldığı Wisconsin gölünde bir deniz arkeoloğu 3.000 yıllık kano keşfetti. Kızılderili kabilelerinin 14 bin...

Danimarka’da 5000 yıl önce insan kurban edildiğine dair kanıtlar bulundu

24 Aralık 2022

24 Aralık 2022

Arkeologlar, Danimarka’da 5000 yıl önce insan kurban edildiğine dair kalıntılara ulaştılar. İnsan kurban edilmiş olabileceğini gösteren iskelet kalıntıları, Danimarka’nın Zelanda...

Türkiye Coğrafyasında Yaşayan Eski Topluluklar İklim Değişikliğine Kolayca Adepte Oldular

2 Kasım 2020

2 Kasım 2020

İklim değişikliği toplumsal çöküşü tetikleyebilir ve popülasyonları hareket etmeye zorlayabilir, ancak her zaman değil! Yeni arkeolojik araştırmalar, antik Türkiye’deki popülasyonların,...

Arkeoloji, Eski Afrika Toplumlarının Salgınları Nasıl Yönettiğini Gösteriyor

7 Kasım 2020

7 Kasım 2020

İnsan ırkı belirli dönemlerde büyük salgınlar yaşamıştır. Bunlardan en yıkıcı olanlardan biri şüphesiz Kara Veba (1347-1351), diğeri ise İspanyol Gribi...

HS2 arkeologları nadir bulunan Roma ahşap figürün ortaya çıkardı

13 Ocak 2022

13 Ocak 2022

İngiltere’de hızlı tren HS2 projesi kapsamında yapılan arkeolojik çalışmalar sırasında erken Roma döneminden kalma nadir bir ahşap oyma figürün keşfedildi....

Arinna’nın Güneş Tanrıçası İzmir Arkeoloji Müzesi’nde

6 Mart 2021

6 Mart 2021

Anadolu’nun bin tanrılı halkı Hititler‘in ana tanrıçası Arinna’nın Güneş Tanrıçası İzmir Arkeoloji Müzesi’nde ziyaretçilerini bekliyor. Hitit panteonunda en büyük tanrı,...

Yeni araştırma sonucu; Greko-Romen taş vazolar teknolojik bilginin yayılımını gösteriyor

12 Mart 2023

12 Mart 2023

Yunan, Helenistik ve Roma Dönemi taş vazolar üzerinde yapılan bir araştırma; Antik Dönem zanaatkarları arasında teknolojik bilginin yayıldığını ortaya koydu....

Arkeoloğun Bir Şey Yok Dediği Yerde Tarih Yatıyor

10 Temmuz 2021

10 Temmuz 2021

İstanbul, tarihin her devrine ait birçok izleri içinde barındırıyor. Yarımburgaz mağarası ve Megaralıların günümüz Kadıköy ilçesinde kurdukları ilk yerleşim olan...

Tarihi Urartulara dayanan Zernaki Tepe’de kale suru ortaya çıkarıldı

14 Ekim 2022

14 Ekim 2022

Van’ın Erçiş ilçesi Yukarı Işıklı mahallesinde yer alan Doğu Anadolu Bölgesi’nin tek ızgara planlı antik kenti Zernaki Tepe’de kale suru...

890 milyon yıllık sünger fosili, şimdiye kadar keşfedilen en eski hayvan olabilir.

1 Ağustos 2021

1 Ağustos 2021

Kanada’nın kuzeybatısındaki “Little Dal” kireçtaşlarında bulunan 890 milyon yıllık sünger fosili, şimdiye kadar bulunan en eski hayvan olabilir. Nature dergisinde...

Hz. Adem İle Havva’nın Cennet Bahçesi Su Altında mı?

7 Kasım 2020

7 Kasım 2020

Hz. Adem ile Havva‘nın kovuldukları cennet bahçeleri hakkında yeni bir teori öne sürüldü. RAB Tanrı doğuda, Eden‘de bir bahçe dikti....

IŞİD Tarafından Yıkılan Palmira Antik Kenti Yeni Bir Sergi İle Hatırlanacak

4 Şubat 2021

4 Şubat 2021

Işid tarafından tahrip edilen Palmira Antik Kenti ve onu savunurken ölen Halid El Es’ad’ın çalışmaları Getty Research Institute tarafından sergilenecek....

Arkeologlar Van İremir Höyük’te Erken Tunç Çağına Ait Yaşam Alanı Buldu!

11 Ekim 2020

11 Ekim 2020

Van’ın Gürpınar ilçesindeki İremir Höyük’te (Höyük) Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş kazılarda, muhtemelen erken Tunç Çağı’na ait bir dizi...

Definecilerin 5000 Yıllık Talanı

9 Ocak 2021

9 Ocak 2021

Defineciler, tarihe zarar vermeye devam ediyor. Para kazanma hırsı ile gözleri dönen defineciler bu seferde 5000 yıllık geçmişimizi talan ettiler....

Smyrna Antik Tiyatrosu’nun kulisinde latrina bulundu

3 Kasım 2021

3 Kasım 2021

2400 yıllık Smyrna Antik Kenti’nin kazı çalışmalarında ortaya çıkarılan ilginç buluntular heyecan yaratmaya devam ediyor. İzmir’in Kadifekakale semti yakınlarında yer...

Yorumlar
Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]