27 August 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

4.000 yıl önce Vezüv Yanardağı’nın Plinian patlamasıyla gömülen Tunç Çağı köyü Afragola

Vezüv Yanardağı’nın Plinian patlaması, yaklaşık 4.000 yıl önce – Roma kenti Pompeii’yi gömmeden 2.000 yıl önce – güney İtalya’nın Campania bölgesindeki erken Tunç Çağı köyü Afragola yaşamını dikkate değer bir şekilde korunmasını sağladı.

Afragola köyünün olağanüstü korunması Avrupa’da eşsizdir. Modern Napoli’nin yakınında, Vezüv Yanardağı’ndan yaklaşık 10 mil uzaklıkta bulunuyordu.

Araştırmacılar, koruma seviyesi ve bölgede korunan bitki çeşitliliği nedeniyle patlamanın meydana geldiği yılın zamanını belirleyip belirleyemeyeceklerini merak ediyorlardı.

Afragola, 5.000 metrekarelik bir alanda kazıldı ve İtalya’daki Erken Tunç Çağı’nın en kapsamlı araştırılan yerlerinden biri haline geldi.

Journal of Archaeological Science: Reports’ta yayınlanan bir çalışmada, araştırmacılar, patlamanın, öncelikle enkazı kuzeydoğuya taşıyan dramatik bir patlamayla başlayarak, farklı aşamalarda nasıl gerçekleştiğini açıkladılar.

Tunç Çağı'nda Afragola ve çevresindeki köyleri gösteren Güney Campanian ovası
Tunç Çağı’nda Afragola ve çevresindeki köyleri gösteren Güney Campanian ovası.

UConn Antropoloji Bölümü araştırmacısı Tiziana Matarazzo şunları söyledi: “Site istisnai çünkü Afragola, Vesuvius’un dev bir patlamasıyla gömüldü ve bu bize orada yaşayan insanlar ve yerel yaşam alanı hakkında çok şey anlatıyor. Bu durumda, meyve ve tarımsal malzemeler bularak, genellikle mümkün olmayan patlama mevsimini belirleyebildik. Son aşama esas olarak kül ve su getirdi – bu sözde frenatomagmatik fazdır – esas olarak volkandan yaklaşık 25 kilometre uzakta batı ve kuzeybatıya dağılmıştı.

Köy, bu aşamada, bitki makrokalıntılarının moleküllerinin yerini alan ve binlerce yıldır bozulmayan bir malzeme olan sineritte (kül tüfü olarak da bilinir) kusursuz dökümler üreten kalın bir volkanik malzeme tabakasına gömüldü.

Matarazzo, “Yakındaki ormanda bulunan yapraklar da aşırı sıcak olmayan çamur ve külle kaplıydı, bu yüzden cinerite’deki yaprakların güzel izlerine sahibiz” dedi.

Köyde ayrıca tüm tahılların, çeşitli tarım ürünlerinin ve meyvelerin depolanmak üzere yakındaki ormanlardan toplandığı bir depo vardı. Bina muhtemelen piroklastik malzemelerin gelmesi nedeniyle alev aldı ve çöktü ve içinde depolanan bitkisel malzemeleri karbonize etti.

Tunç Çağı’nda, Campanian Ovası, tahıl ve arpa, fındık, meşe palamudu, yabani elma, kızılcık, nar ve kornelya kirazları da dahil olmak üzere çeşitli besin kaynaklarına ev sahipliği yapıyordu ve bunların hepsi volkanik patlamanın ardından son derece iyi korunmuştu.

“Bu patlama o kadar olağanüstüydü ki, yıllar sonra iklimi değiştirdi. Plinian patlamasının vardığı yükseklik temel olarak uçakların uçuş yüksekliğine ulaşmıştı. İnanılmazdı. Külün örtüsü o kadar derindi ki, bölgeyi 4.000 yıl boyunca el değmeden bıraktı. Şimdi orada yaşayan insanlar hakkında bilgi ediniyor ve hikayelerini anlatıyoruz” diyor Matarazzo.

Kanıtlar, köylülerin yiyecek depolarını yakındaki ormanlardan topladıkları için sonbaharda meydana gelen patlamaya işaret ediyor.

Connecticut Üniversitesi

https://doi.org/10.1016/j.jasrep.2022.103587

Banner
Benzer Yazılar

Sadece Kadın Büstü Diye Biliniyordu Gerçek Bambaşka Çıktı

23 Mart 2021

23 Mart 2021

50 yıl önce Bolu kent merkezi Akpınar Mahallesi’nde Kız Enstitüsü inşaatı için temel kazısı çalışmasına başlanılmıştı. Temel kazısı sırasında işçiler...

Arkeologlar, 7000 yıllık pamuk kalıntılarına ulaştılar

18 Aralık 2022

18 Aralık 2022

İnsan için giyinme, yeme, içme, barınma kadar önemli bir ihtiyaçtır. Yerleşik düzene geçen insan, giyim ihtiyacını karşılamak için hayvanların deri...

Tek Tanrılı Dinlerin Başlangıç Noktası Oluz Höyük’te Havangah Namazı Kılınmış Olabilir

25 Mart 2022

25 Mart 2022

Amasya ilinin 25 kilometre batısında yer alan Oluz Höyük, dinsel yapılanma yönünden zengin bulgular veren antik kenttir. 15 yıldır devam...

Asırlık çınar Sümerolog Muazzez İlmiye Çığ hayata veda etti

17 Kasım 2024

17 Kasım 2024

Sümer ve Asur uygarlıkları üzerine yaptığı kapsamlı çalışmalarla dünya çapında tanınan Muazzez İlmiye Çığ bugün hayata veda etti. Mersin’in Mezitli...

Mısır’da kraliyet sfenks heykeli ortaya çıkarıldı

6 Mart 2023

6 Mart 2023

Bir Mısır arkeolojik misyonu, Mısır’ın güneyinde Roma dönemi kireçtaşı kabininin içinde bir kraliyet sfenks heykeli keşfetti. Eski Eserler Bakanlığı Pazartesi...

Haydarpaşa Kazılarında Helenistik Dönem Mezar Ortaya Çıkarıldı

10 Nisan 2022

10 Nisan 2022

Haydarpaşa tren garı peronlarının kaldırılması ile başlayan arkeolojik kazılarda Helenistik ((MÖ 330-MÖ 30) döneme ait kiremit mezar bulundu. Haydarpaşa tren...

USF’deki bir araştırmacı, Swahili uygarlığından ilk antik DNA’yı keşfetti

29 Mart 2023

29 Mart 2023

Güney Florida Üniversitesi’nden bir antropolog, 7. yüzyıla kadar uzanan Doğu Afrika kıyıları boyunca müreffeh ticaret devletleri olan Swahili Uygarlığı’ndan ilk...

Parion Antik Kenti’nde 1900 Yıllık Mezar Steli Ortaya Çıkarıldı

3 Ağustos 2021

3 Ağustos 2021

Çanakkale‘nin Biga ilçesi Kemerli köyü sınırları içerisinde yer alan Roma İmparatorloğu’nun liman kenti Parion Antik Kenti kazı çalışmalarında 1900 yıllık...

Tutankhamon’un hazinesi İstanbul’a geliyor

22 Aralık 2022

22 Aralık 2022

Tüm dünyada ziyaretçi rekorları kıran ünlü Firavun Tutankhamon’un hazinesi İstanbul’a geliyor. 3300 yıldan uzun bir süre önce 9 yaşında tahta...

Dünyanın en eski darphanesi Çin’de Keşfedildi

8 Ağustos 2021

8 Ağustos 2021

Çin’de Sarı Nehir yakınında bulunan antik Guanzhuang kentinin kazılarında dünyanın en eski darphanesi keşfedildi. Darphanenin bulunduğu Guanzhuang, M. Ö. 800...

2000 yıllık Antikythera Düzeneğinin Sırrı Çözüldü mü?

13 Mart 2021

13 Mart 2021

2000 yıllık Antikythera düzeneğinin sırrı çözüldü haberi bilim dünyasını heyecanlandırdı. Dünyanın en eski analog bilgisayarı olarak adlandırılan Antikythera düzeneğinin çalışma...

5700 yıllık anıtsal Menga Dolmen, Neolitik mühendisliğin en büyük başarılarından biri olarak görülüyor

8 Aralık 2023

8 Aralık 2023

Güney İspanya’daki Menga dolmenini oluşturan devasa taşların kaynağının izini süren yeni bir araştırma, dolmenin Geç Neolitik mühendisliğin en büyük başarılarından...

İspanya’da bulunan 2000 yıldan daha eski bir Keltiberya şehri

16 Temmuz 2023

16 Temmuz 2023

Madrid Politeknik Üniversitesi, İspanya’nın kuzeyindeki Soria eyaletinde bir Roma kampının ve Keltiberya kenti Titiakos’un keşfedildiğini duyurdu. Buna ek olarak, üniversiteden...

İnsanda Toplama Biriktirme Duygusu 100.000 Yıl Öncesine Dayanıyor

1 Nisan 2021

1 Nisan 2021

Güney Afrika’da kazı çalışmalarına devam eden arkeologlar, insanda toplama ve biriktirme duygusunu gösteren bulgulara ulaştılar. Arkeologlar ayrıca, deniz kenarında ve...

Hırvat Kıyılarında 6 Bin Yıllık Ada Yerleşimi Bulundu

25 Haziran 2021

25 Haziran 2021

Uydu görüntüleri, Hırvat kıyılarında 6 bin yıllık bir ada yerleşimini ortaya çıkardı. Zadar Üniversitesi’nde profesör olan arkeolog Mate Parica ,...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]