Araştırmacılar, Orta Tunç Çağı izleri taşıyan Judean Çölü’ndeki Kafatasları Mağarası’nda (Cave of the Skulls) kermes (Kermes vermilio) ile boyanmış kumaş keşfettiler.
Judean Çölü’ndeki Kafatasları Mağarası’nda ele geçen kırmızı kumaş parçası keten ve yünden yapılmıştır.
Radyokarbon yöntemi kumaşın Orta Tunç Çağı’na, özellikle MÖ 1954 ile 1767 yılları arasında dokunduğunu gösterdi.
Bu buluntuyu benzersiz kılan, antik çağlarda Kermes vermilioa böceğinin lüks ve nadir bulunan renk kaynağından elde edilen kırmızı boyanın kullanılmasıdır.
Bilim insanları keşfedilen tekstiller üzerinde yapılan bir çalışmada, Yüksek Basınçlı Sıvı Kromatografisi (HPLC) kullanarak boya analizleri yaptılar ve pullu böceklerle boyanmış benzersiz, kırmızıya boyanmış bir tekstil belirlediler.
Bu teknik, boyanın varlığının tespit edilmesine izin verdi ve kırmızı boyanın, meşe ağaçlarını, özellikle Quercus coccifera’yı parazitleştiren pullu böcek Kermes vermilio’dan kaynaklandığını doğruladı. Yıkıcı olmasına rağmen, bu yöntem, eski nesnenin bütünlüğünü koruyan yalnızca küçük bir örneğe ihtiyaç duyar.
Ahşap gibi tekstil de çabuk bozulabilen yapıları ve maruz kaldıkları hızlı çürüme nedeniyle arkeolojik kayıtlarda nadir bulunan öğelerdir.
Judean Çölü’ndeki mağaralarda olduğu gibi özel koşullar altında korunmalarını son derece değerli kılar.
Küçük boyutuna rağmen bu tekstilin detaylı bir şekilde incelenmesi, araştırmacıların kırmızı rengin kökenini kullanılan böcek türüne kadar izleyebilmelerini sağlıyor; bu sadece yaşı açısından değil, aynı zamanda eski uygarlıkların doğal boyaları kullanma ve uygulama konusundaki bilgi ve teknolojileri hakkında ortaya koydukları açısından da önemli bir keşif.
Kermes vermilio gibi pullu böceklerden yapılan boyaları kullanmanın pahalı ve emek yoğun bir süreç olduğu göz önüne alındığında, bu tekstillerin tarih öncesi toplumlarda statü ve güç sembolleri olarak hizmet etmiş olması mümkündür.
Bireysel tercihleri yansıtmanın yanı sıra, tekstil rengi eski toplumlarda bir kişinin sosyal ve ekonomik durumu hakkında sözsüz bir iletişim sistemi olarak kullanılmıştır.
Çalışma Journal of Archaeological Science: Reports dergisinde yayımlandı.
https://doi.org/10.1016/j.jasrep.2024.104673
Kapak Fotoğrafı: Kermes ile boyanmış kumaş. Dafna Gazit / İsrail Eski Eserler Kurumu
