2 December 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

2.000 Yıllık Hurma Çekirdekleri Ağaç Oldu

İsrail hurması çekirdekleri 2.000 yıl sonra yeniden ağaç oldular. Bilim insanları, İsrail çölünden çıkarılan birkaç düzine 2.000 yıllık hurma çekirdeklerinden yedi Yahudi hurma ağacı yetiştirmeyi başardılar. Bu ağaçlardan çağlar boyunca zengin bir genetik karışımı buldular.

Abu Dabi’deki bir araştırma ekibi, 2.000 yıllık hurma tohumlarını başarılı bir şekilde çimlendirdi ve DNA’sını modern genomik bilimlerin büyük bir başarısında sıralayabildikleri canlı bitkiler ortaya çıkardı.

Judean hurma ağaçları, Phoenix dactylifera L., kesin olarak, daha önce soyu tükenmiş bir çeşittir ve tam genomik dizilemeye tabi tutulmuş tohumlardan filizlenen en eski bitkilerdir. Araştırmacılar, genomunu modern türlerinkiyle karşılaştırarak, bu türün zaman içinde nasıl evrimleştiğini daha iyi anlayabildiler. Tohumların ileri yaşına rağmen, bilim insanları DNA’larında önemli bir mutasyon bulamadılar.

Hurmalar, melezleşmeye örnek oldular

Amerika Birleşik Devletleri, Abu Dabi, İsrail ve Fransa’dan araştırmacılardan oluşan uluslararası ekip, bu hurma ağaçlarının son 2000 yılda tam olarak nasıl uyarlandığını öğrenmek istedi. Güney Levant’taki arkeolojik alanlardan çıkarılan 35 tohum ektiler ve bunlardan yedisi başarılı bir şekilde filizlendi – en eskisine Methuselah adını verdiler. Ekip, PNAS dergisinde yayınlanan yeni bir çalışmada bulgularını Pazartesi günü yayınladı .

Yazarlar, “Diriliş genomiği, geçmiş ve muhtemelen soyu tükenmiş popülasyonların genetiğini ve evrimini incelemek için eski DNA yaklaşımlarına bir alternatiftir. Arkeolojik ve paleontolojik alanlardan veya tarihi koleksiyonlardan antik tohumları filizlendirmek gibi biyolojik materyalleri canlandırarak, kayıp popülasyonların genomları incelenebilir” dedi.

Adından da anlaşılacağı gibi, Judean hurma ağaçları Doğu Akdeniz çevresinde ortaya çıktı ve popüler bir ekili çeşittir. Romalı yazar Pliny the Elder, onları doğa tarihi incelemesinde “bal gibi son derece tatlı bir şarap tadı” olarak ışıltılı bir şekilde tanımladı .

İsrail'de 2.000 yıllık çekirdekten yetişen hurma ağacı
Şu anda İsrail’de yetişen 2.200 yıllık hurma çekirdeklerinden çimlenen hurma ağaçlarından biri. Foto; Sarah Sallon

Bu hurma cinsi, 1. yüzyıl ve 2. yüzyılda giderek vahşi tip DNA dahil, Girit’i çevreleyen Yunan adalarında serbestçe büyüyen bugün bulunabilir Phoenix theophrastidir. 2.200 yıl önce meydana gelen gen transferinin, bu dönemde bölgedeki Roma İmparatorluğu’nun artan etkisine işaret ettiğine inanılıyor.

Michael Purugganan, “Bu 2.000 yıllık tohumlardan çıkan bitkilerin genomlarını inceleyebildik ve bu zaman dilimine kadar hurma ağaçlarının ilgili Girit palmiyesinden genler aldığına dair kanıtlar olduğunu gösterdik” dedi.

New York Üniversitesi Abu Dabi’de biyoloji profesörü ise “Hurma ağacının Orta Doğu’dan vahşi Girit hurması ile melezlenmesinin, marketlerimizden aldığımız Medjool çeşidi gibi şu anda Kuzey Afrika’da bulunan hurma ağaçlarına yol açtığına inanıyoruz. Dolayısıyla analiz, 2.000 yıl önce bu hibritleşme sürecinin zaten gerçekleşmiş olduğunu görmemizi sağlıyor” açıklamasını yaptı.

Tüm bu melezleşmenin bir sonucu olarak, geçmişte avantajlı olmaktan çıkmış, ancak bugün yine yardımcı olabilecek bazı genler, genetik modifikasyon yoluyla yeniden keşfedilebilir ve hatta gelecekte yeniden tanıtılabilir.

Purugganan, e-posta ile kullanım olasılığı sorulduğunda, “Evet, kesinlikle ve bu hepimizin umduğu bir şey – şimdi modern çeşitlerde kaybolan belirli bir gen varyasyonunun şimdi yeniden canlanan bitkilerden yeniden tanıtılabileceğini” söyledi. CRISPR teknolojisi, çoktan tükenmiş olan arzu edilen özellikleri yeniden ortaya çıkarmak için.

Fosilleşmiş DNA parçalandıkça molekülleri kısaltılır ve kimyasal olarak değiştirilerek bilim adamlarının kurtarabileceği canlı genetik materyal miktarı azalır. Ve bitkiler omurgalı fosillerinde bulunan koruyucu kemik dokusuna sahip olmadıkları için, zamanla bozulmaya daha da yatkındırlar. Neyse ki, türlerden elde edilen canlı tohumlar arkeolojik alanlardan elde edildiğinden, araştırmacıların fosilleşmiş bitki materyaline güvenmeleri gerekmedi – kendi başlarına büyüdüler.

Purugganan, “Hurma tohumlarının hem bu bitkilerin yetiştirdiği kuru ve kurak ortamlar nedeniyle özel olduğunu ve tohumların korunmasına yardımcı olabileceğini düşünüyorum hem de tohum olarak bu kadar uzun süre hayatta kalabilecekleri tarihlerde özel bir şey olduğunu düşünüyorum” dedi. Ancak bu, hurma ağaçları ile sınırlı olmayabilir – diğer eski tohumlar geri kazanıldı ve bir durumda – doku kültürü kullanılarak – bir bitki türünün tohumları 30.000 yıl boyunca Sibirya donmuş toprakta gömüldükten sonra yeniden üretildi. Bu yüzden dışarıda başka fırsatlar olabilir. Şu anda çalışmamızın diğer bilim insanlarına, diğer antik materyallerde yaptığımız türden bir çalışmayı yapmaları için ilham vereceğini umuyoruz.”

Haberin orijinalini courthousenews.com/ dan okuyabilirsiniz.

Banner
Benzer Yazılar

Aborjinler’in Göç Yolları Haritası Yayınlandı

30 Nisan 2021

30 Nisan 2021

Avustralya’nın kadim halkı Aborjinler’in göç yolları haritası yayınlandı. Aborjinler’in, Avustralya kıtasına nasıl geldikleri ve kıta içinde nasıl hareket ettiklerine dair...

İznik Gölü’ndeki batık bazilikada Aziz Nikolas (Noel Baba) figürlü kolye ucu ortaya çıkarıldı

6 Ekim 2022

6 Ekim 2022

İznik Gölü’nde 1.5 metre derinlikte kalıntıları bulunan bazilikada başlatılan su altı arkeolojik kazı çalışmalarında Aziz Nikolas (Noel Baba) figürlü kolye...

Anadolu’da Muşki Sorunsalı ve Muşki Seramiği

6 Ocak 2021

6 Ocak 2021

Muşkiler, Demir Çağı döneminde Anadolu’da yaşamış,  Kafkasyadan gelmiş bir halktır. Muşkiler yazılı kaynaklara bakıldığında Assur kaynaklarında görülseler de Hitit yazılı...

Köylüler tarafından yıllarca ahır olarak kullanılan Roma hamamının tabanında mozaikler ortaya çıkarıldı

3 Ocak 2025

3 Ocak 2025

Muğla’nın Milas ilçesindeki Herakleia Antik Kenti’nde, köylüler tarafından uzun yıllar ahır olarak kullanılan Roma hamamının tabanında timsah, yunus, flamingo ve...

II. Murşili’nin Veba Duası “Konuşan Tabletler Sergisinde” Sergilenecek

2 Haziran 2021

2 Haziran 2021

Milyonlarca insanın etkilendiği ve binlerce insanın ölümüne yol açan Covid-19 salgını, dünya tarihinde bilinen etkili salgınlar içinde yer aldı. Hala...

Bakanlık; “Siloa Yazıtı Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin malıdır”

13 Mart 2022

13 Mart 2022

İsrail medya kuruluşu Zman Yisrael’in İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nde bulunan Siloa Yazıtı’nın İsrail’e verileceğine dair yaptığı habere Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan...

Zeus Tapınağı, Limyra’da 43 Yıl Sonra Gün Yüzüne Çıktı

15 Kasım 2025

15 Kasım 2025

Antalya’nın Finike ilçesindeki Limyra Antik Kenti’nde, 1982’den beri epigrafik kayıtlarda varlığı bilinen ancak bir türlü tespit edilemeyen Zeus Tapınağı sonunda...

Norveçli çift bahçelerinde bir Viking Çağı mezarı ve kılıcı buldu

4 Temmuz 2023

4 Temmuz 2023

Evlerini genişletmeye çalışırken, Norveçli bir çift bahçelerinde bir Viking Çağı mezarı ve kılıcı buldu. Dikkate değer bir arkeolojik bulgu elde...

Hatay’daki Aççana Höyük’te Akadça Yazılmış Mitanni Arşivi ve Bilinmeyen Bir Hitit Prensine Ait Mühürler Ortaya Çıkarıldı

19 Ekim 2025

19 Ekim 2025

Hatay’ın Reyhanlı ilçesindeki Aççana Höyük’te (antik Alalah) yürütülen kazılarda, Mitanni İmparatorluğu’na ait kayıp bir devlet arşivi ve Akadça yazılmış çivi...

Yeni araştırma, Polonya’da bulunan Neolitik bir rondelin inşası, kullanımı ve ritüel anlamı hakkında daha önce bilinmeyen yönleri ortaya çıkardı

13 Aralık 2024

13 Aralık 2024

Kuzey-batı Polonya’da Nowe Objezierze’de yapılan bir arkeolojik kazı, yaklaşık M.Ö. 4800 tarihli bir rondel keşfetti ve bu, Neolitik toplumların törensel...

Suudi Arabistan’ın “Cehennem Kapıları” ve Gizemli Yapıları

31 Mart 2024

31 Mart 2024

Suudi Arabistan’ın “Cehennem Kapıları” olarak adlandırılan gizemli neolitik yapıların bulunduğu bölgesinde, 9.000 yıl öncesine ait 400 civarında yapı bulunuyor. Geniş...

North Yorkshire’da bir evin mutfak zemininin altında bir fincan içerisinde bulunan altın sikkeler açık artırma ile satılıyor

8 Eylül 2022

8 Eylül 2022

Kuzey Yorkshire’daki bir çift, mutfaklarının döşeme tahtalarının altına gömülü 18. yüzyılın başlarından kalma altın sikkeler buldu. Sikkeler, nesiller boyunca Kuzey...

İskandinavya’nın Trøndelag’daki en eski gemi mezarı “Tarihi Yeniden Yazıyor”

16 Kasım 2023

16 Kasım 2023

Norveç’in Trøndelag ilçesindeki bir belediye olan Leka’da arkeologlar, İskandinavya’nın MS 700 yıllarına kadar uzanan en eski gemi mezarını ortaya çıkardılar....

Veba Kurbanları Her Zaman Toplu Gömülmemiş

23 Haziran 2021

23 Haziran 2021

14. yüzyılın ortalarında Avrupa nüfusunun %40 ila %60’ını öldüren Kara Ölüm (Veba), kıtayı kasıp kavuran yıkıcı bir salgın olarak dünya...

Yapay Zeka Filologların Kil Tabletler Üzerindeki Çalışmasına Yardımcı Olacak

5 Kasım 2020

5 Kasım 2020

Yazıyı bulan Sümerliler ilk yazı örneklerini, bizlere fırınlanmış kil tabletler aracılığıyla ulaştırdılar. İlk başta, ticaret için kullanılan yazı zamanla edebiyat,...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]