24 November 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

2.000 Yıllık Hurma Çekirdekleri Ağaç Oldu

İsrail hurması çekirdekleri 2.000 yıl sonra yeniden ağaç oldular. Bilim insanları, İsrail çölünden çıkarılan birkaç düzine 2.000 yıllık hurma çekirdeklerinden yedi Yahudi hurma ağacı yetiştirmeyi başardılar. Bu ağaçlardan çağlar boyunca zengin bir genetik karışımı buldular.

Abu Dabi’deki bir araştırma ekibi, 2.000 yıllık hurma tohumlarını başarılı bir şekilde çimlendirdi ve DNA’sını modern genomik bilimlerin büyük bir başarısında sıralayabildikleri canlı bitkiler ortaya çıkardı.

Judean hurma ağaçları, Phoenix dactylifera L., kesin olarak, daha önce soyu tükenmiş bir çeşittir ve tam genomik dizilemeye tabi tutulmuş tohumlardan filizlenen en eski bitkilerdir. Araştırmacılar, genomunu modern türlerinkiyle karşılaştırarak, bu türün zaman içinde nasıl evrimleştiğini daha iyi anlayabildiler. Tohumların ileri yaşına rağmen, bilim insanları DNA’larında önemli bir mutasyon bulamadılar.

Hurmalar, melezleşmeye örnek oldular

Amerika Birleşik Devletleri, Abu Dabi, İsrail ve Fransa’dan araştırmacılardan oluşan uluslararası ekip, bu hurma ağaçlarının son 2000 yılda tam olarak nasıl uyarlandığını öğrenmek istedi. Güney Levant’taki arkeolojik alanlardan çıkarılan 35 tohum ektiler ve bunlardan yedisi başarılı bir şekilde filizlendi – en eskisine Methuselah adını verdiler. Ekip, PNAS dergisinde yayınlanan yeni bir çalışmada bulgularını Pazartesi günü yayınladı .

Yazarlar, “Diriliş genomiği, geçmiş ve muhtemelen soyu tükenmiş popülasyonların genetiğini ve evrimini incelemek için eski DNA yaklaşımlarına bir alternatiftir. Arkeolojik ve paleontolojik alanlardan veya tarihi koleksiyonlardan antik tohumları filizlendirmek gibi biyolojik materyalleri canlandırarak, kayıp popülasyonların genomları incelenebilir” dedi.

Adından da anlaşılacağı gibi, Judean hurma ağaçları Doğu Akdeniz çevresinde ortaya çıktı ve popüler bir ekili çeşittir. Romalı yazar Pliny the Elder, onları doğa tarihi incelemesinde “bal gibi son derece tatlı bir şarap tadı” olarak ışıltılı bir şekilde tanımladı .

İsrail'de 2.000 yıllık çekirdekten yetişen hurma ağacı
Şu anda İsrail’de yetişen 2.200 yıllık hurma çekirdeklerinden çimlenen hurma ağaçlarından biri. Foto; Sarah Sallon

Bu hurma cinsi, 1. yüzyıl ve 2. yüzyılda giderek vahşi tip DNA dahil, Girit’i çevreleyen Yunan adalarında serbestçe büyüyen bugün bulunabilir Phoenix theophrastidir. 2.200 yıl önce meydana gelen gen transferinin, bu dönemde bölgedeki Roma İmparatorluğu’nun artan etkisine işaret ettiğine inanılıyor.

Michael Purugganan, “Bu 2.000 yıllık tohumlardan çıkan bitkilerin genomlarını inceleyebildik ve bu zaman dilimine kadar hurma ağaçlarının ilgili Girit palmiyesinden genler aldığına dair kanıtlar olduğunu gösterdik” dedi.

New York Üniversitesi Abu Dabi’de biyoloji profesörü ise “Hurma ağacının Orta Doğu’dan vahşi Girit hurması ile melezlenmesinin, marketlerimizden aldığımız Medjool çeşidi gibi şu anda Kuzey Afrika’da bulunan hurma ağaçlarına yol açtığına inanıyoruz. Dolayısıyla analiz, 2.000 yıl önce bu hibritleşme sürecinin zaten gerçekleşmiş olduğunu görmemizi sağlıyor” açıklamasını yaptı.

Tüm bu melezleşmenin bir sonucu olarak, geçmişte avantajlı olmaktan çıkmış, ancak bugün yine yardımcı olabilecek bazı genler, genetik modifikasyon yoluyla yeniden keşfedilebilir ve hatta gelecekte yeniden tanıtılabilir.

Purugganan, e-posta ile kullanım olasılığı sorulduğunda, “Evet, kesinlikle ve bu hepimizin umduğu bir şey – şimdi modern çeşitlerde kaybolan belirli bir gen varyasyonunun şimdi yeniden canlanan bitkilerden yeniden tanıtılabileceğini” söyledi. CRISPR teknolojisi, çoktan tükenmiş olan arzu edilen özellikleri yeniden ortaya çıkarmak için.

Fosilleşmiş DNA parçalandıkça molekülleri kısaltılır ve kimyasal olarak değiştirilerek bilim adamlarının kurtarabileceği canlı genetik materyal miktarı azalır. Ve bitkiler omurgalı fosillerinde bulunan koruyucu kemik dokusuna sahip olmadıkları için, zamanla bozulmaya daha da yatkındırlar. Neyse ki, türlerden elde edilen canlı tohumlar arkeolojik alanlardan elde edildiğinden, araştırmacıların fosilleşmiş bitki materyaline güvenmeleri gerekmedi – kendi başlarına büyüdüler.

Purugganan, “Hurma tohumlarının hem bu bitkilerin yetiştirdiği kuru ve kurak ortamlar nedeniyle özel olduğunu ve tohumların korunmasına yardımcı olabileceğini düşünüyorum hem de tohum olarak bu kadar uzun süre hayatta kalabilecekleri tarihlerde özel bir şey olduğunu düşünüyorum” dedi. Ancak bu, hurma ağaçları ile sınırlı olmayabilir – diğer eski tohumlar geri kazanıldı ve bir durumda – doku kültürü kullanılarak – bir bitki türünün tohumları 30.000 yıl boyunca Sibirya donmuş toprakta gömüldükten sonra yeniden üretildi. Bu yüzden dışarıda başka fırsatlar olabilir. Şu anda çalışmamızın diğer bilim insanlarına, diğer antik materyallerde yaptığımız türden bir çalışmayı yapmaları için ilham vereceğini umuyoruz.”

Haberin orijinalini courthousenews.com/ dan okuyabilirsiniz.

Banner
Benzer Yazılar

Kırgızistan’da 2500 yıllık geyik taşı bulundu

10 Nisan 2023

10 Nisan 2023

Kırgızistan’ın Naryn bölgesinde yer alan Tarmal-Sai yerleşiminde bir geyik taşı keşfedildi. Bronz ve Demir Çağ göçebe toplumları tarafından dikilen geyik...

Klazomenai Kazı Başkanı Prof. Dr. Yaşar Erkan Ersoy “kazı amacıyla iş makinelerinin kullanımı söz konusu değil”

11 Haziran 2022

11 Haziran 2022

Klazomenai Antik Kenti nekropol alanında iş makineleri ile kazı yapıldığına yönelik çıkan haberler üzerine Klazomenia Kazı Başkanı Prof. Dr. Yaşar...

Miletos’un “Kutsal Mağarası” Ziyarete Açıldı

2 Ekim 2021

2 Ekim 2021

Antik Çağ’da felsefe, sanat ve bilimin ilerlemesinde önemli bir yere sahip olan Miletos Antik Kenti’nde sağlık tanrısı Asklepios kültüne ait...

Girnavaz Höyüğün Cinleri

30 Kasım 2020

30 Kasım 2020

Girnavaz höyük Mardin iline bağlı Nusaybin ilçesinin kuzeyinde ve 4 km uzaklığındadır. Suriye sınırına çok yakın bir konumdadır. Kuzey Mezopotamya’dan...

Kültepe’de bulunan 2000 yıllık Anisa Levhası, o dönemde Anadolu’da Yunanca konuşulduğunu gösteriyor

13 Nisan 2024

13 Nisan 2024

Asur ticaret koloni çağının en önemli karumu olan Kültepe/Kanesh de yapılan kazılarda bulunan 2000 yıllık meclis kararına sahip Anisa Levhası,...

Tarihi Eser Kaçakçılarına Pandora V Operasyonu

11 Mayıs 2021

11 Mayıs 2021

Tarihi eser kaçakçılarına yönelik Dünya genelinde İnterpol, Europol ve Dünya Gümrük Örgütü ortaklaşa Pandora V adı altında bir operasyon düzenledi....

İspanya’nın güneyindeki Endülüs’ün kalbinde yeni bir megalitik anıt keşfedildi

6 Mayıs 2023

6 Mayıs 2023

İspanya’daki arkeologlar, uyuyan dev olarak da bilinen La Peña de los Enamorados’un oluşumunu araştırırken daha önce göz ardı edilen bir...

Mamutların Nasıl Evrildiği DNA Analizleriyle Belirlendi

18 Şubat 2021

18 Şubat 2021

Stockholm’deki Paleogenetik Merkezi’ndeki araştırmacılar tarafından yönetilen uluslararası bir ekip, 1,2 milyon yıllık mamut kalıntılarından elde edilen DNA’yı sıraladı. Analizler, son...

Bilim insanları, dünyanın en eski üç boyutlu (3D) haritası olabilecek eşsiz bir gravür tespit etti

5 Ocak 2025

5 Ocak 2025

Paris’in güneyindeki ünlü kumtaşı masifinde yer alan Ségognole 3 mağarasında çalışan bilim insanları, dünyanın en eski üç boyutlu (3D) haritası...

Zeugma Mozaik Müzesi Geçen Yıl 1 Milyon Ziyaretçiyi Ağırladı

29 Ocak 2021

29 Ocak 2021

Zeugma Müzesi adını Belkıs/Zeugma Antik Kenti’nden almıştır. Tarihi kent Gaziantep ili Nizip İlçesi, Belkıs Köyü sınırları içerisinde bulunmakla birlikte Fırat...

Çatalhöyük’te 8 bin 200 yıllık tapınak yapısı ortaya çıkarıldı

6 Eylül 2022

6 Eylül 2022

Anadolu’da Neolitik Dönem’in bilinen ilk yerleşim alanı Çatalhöyük’te gerçekleştirilen kazı çalışmalarında 30 metrekare büyüklüğünde sunak alanı, duvar resimleri ve kabartmaların...

İran’da 3.000 Yıllık Kurşunsuz Göz Kalemi Formülü Keşfedildi: Demir Çağı’ndan Kozmetik Devrimi

19 Temmuz 2025

19 Temmuz 2025

İran’ın kuzeybatısında yapılan arkeolojik kazılarda, kurşun içermeyen ve tamamen doğal minerallerle hazırlanmış 3.000 yıllık göz kalemi formülü bulundu. Bu keşif,...

Duman arkeolojisi Nerja Mağarası’nın Avrupa’nın en çok ziyaret edilen mağarası olduğunu kanıtladı

26 Nisan 2023

26 Nisan 2023

Córdoba Üniversitesi’nden bir ekip tarafından yapılan yeni bir çalışma, Nerja Mağarası’nın Tarih Öncesi dönemde Avrupa’nın en çok ziyaret edilen mağarası...

Roma Nasıl Düştü?

2 Kasım 2020

2 Kasım 2020

Kavimler göçünün başladığı sırada Roma İmparatorluğu dini mücadeleler, bitmek bilmeyen iç ayaklanmalar ve Sasani devletiyle savaşlarla mücadele etmekteydi. Halk bütün...

6 Milyon TL Değerinde ki Akkoyunlu Türban Miğferi Satışa Çıkarılıyor

25 Ekim 2020

25 Ekim 2020

15. yüzyılın ikinci yarısına tarihlendirilen gümüş işlemeli Akkoyunlu türban miğferi, tahmini 520.000-780.000 Usd (yaklaşık 6 milyon TL) satışa çıkarılıyor. Kudüs...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]