29 March 2024 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Runik Yazıtlı Hz. İsa’nın Sözleri Olan Tahta Parçası Bulundu

Norveç’te arkeologlar Oslo’da Medieval Park’ta runik yazıtlı üzerinde Hz.İsa’nın sözleri olarak bilinen tahta parçası buldu. Buluntu yerinde ayrıca yine runik yazıtlı kemik parçası ele geçti.

Kemik parçası üzerinde İskandinav dili, tahta parçası üzerinde ise Latince ve İskandinav dilinde üç tarafında da yazıt görülüyor.

Buluntular üzerinde neler okundu

Norveç Kültürel Miras Araştırmaları Enstitüsü’nün (NIKU) arkeologları tarafından bulunan parçaların üzerinde ki yazıtları inceleyen UiO’da yazı kültürü (runoloji) ve ikonografi profesörü olan Kristel Zilmer, “yazıtları yorumlamak her zaman kolay değildir. Yazıtlar eksik olabilir ve yazıldıkları bağlam genellikle bizim için bilinmemektedir” dedi.

Dini içerikli runik yazıtlı tahta parçası
Fotoğraf: Jani Causevic, NIKU

Bununla birlikte, metnin büyük bir kısmı okunaklı olduğunu ifade eden Zilmer, “rün çubuğunun geniş bir tarafında Latince “manus Domine / i”, diğer geniş tarafında ise kadın adı “Bryngjerd, er det / som det…” yazmakta kısa tarafta ise, hem Latince bir ifade hem de İskandinav dilinde bir devam olarak anlamlı olabilecek, muhtemelen “Doğrudur” ifadesi olan sekiz küçük işaret vardır” dedi.

Geniş bir tarafta, Latince’de iki kelime görüyoruz. Domine veya Domini ve Manus. Manus “el” ve Dominus “efendim, Tanrım” anlamına gelir ve bu, iyi bilinen bir Latince duanın bir parçasıdır. Hz. İsa’nın sözleri olarak bilinen; In manus tuas, Domine, commendo spiritum meum, “Ellerinde, Tanrım, ruhumu teslim ediyorum” yazılıdır.

Rün çubuğunun kısa tarafı bu duanın devamı olarak yorumlanabilir ancak ilk rün ne olduğuna göre değişir. Bir þ olabilir ve Þat er satt, «Deter er sant», İskandinav destan edebiyatından ve bazı runik yazıtlardan bilinen bir ifadeye atıfta bulunabilir.

İskandinav dili ve Latinçe yazılmış runik tahta parçası
Hz.İsa’nın sözleri olarak bilinen “Ellerinde, Tanrım, ruhumu teslim ediyorum” Fotoğraf: Tone Bergland, NIKU.

Aynı veya benzer ifade, Norveç ve Gotland’dan bazı kilise yazıtlarında kullanılmaktadır. En ilginç örnek, İskandinav dilindeki runik yazıtın dediği Urnes stave kilisesindendir: “Kutsal Lord’un elini Brynjolv’un ruhu üzerinde tutun.” Bu mesaj, rune çubuğundaki kelimeleri çok andırıyor.

Diğer geniş tarafta, Bryngærðr yazıyor, ardından fiillerle kısmen hasarlı bir ifade geliyor. Bir olasılık, onu takip ettiği, yani gizlemek veya gizlemek, aynı zamanda teslim olmak veya boyun eğmek anlamına gelen fela fiili ile ifade edilmiş olmasıdır. İkincisi, diğer taraftaki dua ile iyi anlaşabilir.

Rün araştırmacısı, Tanrı’nın ellerine teslim olanın Bryngjerd olduğunu söyledi.

Zilmer, "basmarşærbæin" yazan bu kemik parçası üzerinde iki yorum yapılıyor.Fotoğraf: Jani Causevic, NIKU
Zilmer, “basmarşærbæin” yazan bu kemik parçası üzerinde iki yorum yapılıyor.Fotoğraf: Jani Causevic, NIKU

Kemik üzerinde yer alan yazıt hakkında iki yorum yapılıyor

Runik yazıtlı kemiğin at ya da ineğe ait olduğu düşünülüyor. Zilmer, üzerinde ki yazıt da “basmarşærbæin” okunduğunu söyledi.

Bu okunuş iki yorum getiriyor. Bu yorumlardan ilki, yazıtın kişisel ismi ya da takma bir ismi barındırdığı diğer yorum ise sadece kemiği tanımladığı yönündedir.

Banner
Benzer Yazılar

İsrail’de Dünyanın En Eski Camisi Bulunmuş Olabilir

23 Ocak 2021

23 Ocak 2021

Dünyanın en eski camilerinden biri, İsrail’in Celile Denizi kıyılarında bir arkeolog ekibi tarafından ortaya çıkarıldı. Caminin kalıntıları, orijinal olarak Bizans...

İstanbul’un en eski antik limanına sahip Bathonea Antik Kenti’nde 1600 yıllık bir yazı takımı ortaya çıkarıldı.

22 Ağustos 2022

22 Ağustos 2022

İstanbul Bathonea Antik Kenti’nde bir tüccara ait olduğu düşünülen minyatür kap, kemik yazı kalemi ve hokkadan oluşan 1600 yıllık bir...

Dünya’nın En Eski Hayvan Tasviri Bulundu

14 Ocak 2021

14 Ocak 2021

Eski insanların sadece hayatta kalabilmekle ilgilendiklerini düşünmek kolaydır. Ama onlar hayatta kalabilmek için aletler icat ettiler değişen iklime uyum sağlabilmek...

El Algar’ı Tunç Çağında Kadınlar Yönetmiş Olabilir

12 Mart 2021

12 Mart 2021

El Algar kültürüne ait olan Tunç Çağı mezarında bulunan diadem bir kraliçeye ait olabilir. Mezar içinde bulunan değerli eşyaların çokluğu...

Osmaniye’de Bulunan Kadın Figürlü Mozaik Portre Zeugma’yı Tahtından Edecek mi?

13 Kasım 2020

13 Kasım 2020

2015 yılında bir inşaat kazı çalışması sırasında Kadirli ilçesine bağlı Dere Mahallesi’nde ortaya çıkan mozaikler hayranlık ve şaşkınlık yaratmaya devam...

“Görmediklerinizi Göreceksiniz” Projesinde, Bu Ay “Attika Kırmızı Figürlü Bodur Lekythoslar” Sergileniyor

11 Şubat 2021

11 Şubat 2021

İzmir Arkeoloji müzesi “Görmediklerinizi Göreceksiniz” adı altında başladığı projede bugüne kadar depolarındaki görülmemiş eserleri sergileyemeye geçtiğimiz ay başlamıştı. İzmir Arkeoloji...

Hititçe kelimeleri sesli dinlemek ister misiniz?

8 Şubat 2022

8 Şubat 2022

Bir Hint-Avrupa halkı olan Hititler, Anadolu’da Hattilerden sonra yüzyıllar sürecek güçlü bir medeniyet kurmuşlardır. Nereden geldikleri konusunda hala net bir...

Almanya’da Osmanlı Dönemine Ait Eserlerinde Bulunduğu 1000 Yıllık Kilise Ortaya Çıkarıldı

2 Temmuz 2021

2 Temmuz 2021

Almanya’nın Saksonya-Anhalt eyaletindeki Eisleben’de keşfedilen Helfta Kraliyet Sarayı’nın büyük kilisesinin temel duvarları arkeologlar tarafından gün ışığına çıkarıldı. Kilise bu ayın...

2500 Yıllık Afrodit Tapınağı Keşfedildi

2 Ocak 2021

2 Ocak 2021

Arkeologlar, İzmir iline bağlı Çeşme ve Urla ilçesi civarında Tanrıça Afrodit adına yapılmış 2500 yıllık bir tapınak keşfettiler. İzmir’e bağlı...

Louvre Müzesi’nin Enteresan Tarihi

3 Şubat 2021

3 Şubat 2021

Paris’te bulunan Louvre Müzesi dünyanın en tanınmış ve büyük müzelerinden biridir. Aynı zamanda Dünyanın en çok ziyaret edilen müzesi olma...

Knidos Antik Kenti’nde Emevi dönemine ait kitabeler bulundu

4 Nisan 2022

4 Nisan 2022

2016 yılından bu yana devam eden Knidos Antik Kenti kazılarında MS 685-711 yılları arasında bölgede hakimiyet kuran Emevilere ait kitabeler...

Ipswich’te Roma döneminden kalma çok iyi korunmuş çapa bulundu

26 Eylül 2022

26 Eylül 2022

İngiltere’nin Ipswich kasabasında Roma veya muhtemelen geç Demir Çağı dönemi yaklaşık 2 bin yıllık çok iyi korunmuş nadir bir örnek...

İskoçya’nın 17. Yüzyılda Kumla Kaplı Adası Broo’da Yerleşim Keşfedildi

14 Ekim 2020

14 Ekim 2020

Bates Koleji’nden Gerry Bigelow ve meslektaşları, on yedinci yüzyılın sonlarına doğru yaklaşık olarak 2 m. kumulla kaplanmış olan Broo’nun Shetland...

Çin’de 32 bin yıl öncesine tarihlenen insan kafatası fosili bulundu

30 Eylül 2021

30 Eylül 2021

Çin’in Henan eyaleti arkeoloji yetkilileri, bir mağara sahasında 32 bin yıl öncesine ait olduğu tahmin edilen insan kafatası fosili bulduklarını...

4500 yaşında Tunç Çağı Çiftçisinin Mezarı Ortaya Çıkarıldı

8 Ağustos 2021

8 Ağustos 2021

İngiltere’de Cambridgeshire arkeolojik kazısında yaklaşık 4500 yıllık tunç çağı çiftçisinin mezarı ortaya çıkarıldı. Tunç çağı çiftçisine ait iskelet, Cambridgeshire Burwell’de,...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]