19 June 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Runik Yazıtlı Hz. İsa’nın Sözleri Olan Tahta Parçası Bulundu

Norveç’te arkeologlar Oslo’da Medieval Park’ta runik yazıtlı üzerinde Hz.İsa’nın sözleri olarak bilinen tahta parçası buldu. Buluntu yerinde ayrıca yine runik yazıtlı kemik parçası ele geçti.

Kemik parçası üzerinde İskandinav dili, tahta parçası üzerinde ise Latince ve İskandinav dilinde üç tarafında da yazıt görülüyor.

Buluntular üzerinde neler okundu

Norveç Kültürel Miras Araştırmaları Enstitüsü’nün (NIKU) arkeologları tarafından bulunan parçaların üzerinde ki yazıtları inceleyen UiO’da yazı kültürü (runoloji) ve ikonografi profesörü olan Kristel Zilmer, “yazıtları yorumlamak her zaman kolay değildir. Yazıtlar eksik olabilir ve yazıldıkları bağlam genellikle bizim için bilinmemektedir” dedi.

Dini içerikli runik yazıtlı tahta parçası
Fotoğraf: Jani Causevic, NIKU

Bununla birlikte, metnin büyük bir kısmı okunaklı olduğunu ifade eden Zilmer, “rün çubuğunun geniş bir tarafında Latince “manus Domine / i”, diğer geniş tarafında ise kadın adı “Bryngjerd, er det / som det…” yazmakta kısa tarafta ise, hem Latince bir ifade hem de İskandinav dilinde bir devam olarak anlamlı olabilecek, muhtemelen “Doğrudur” ifadesi olan sekiz küçük işaret vardır” dedi.

Geniş bir tarafta, Latince’de iki kelime görüyoruz. Domine veya Domini ve Manus. Manus “el” ve Dominus “efendim, Tanrım” anlamına gelir ve bu, iyi bilinen bir Latince duanın bir parçasıdır. Hz. İsa’nın sözleri olarak bilinen; In manus tuas, Domine, commendo spiritum meum, “Ellerinde, Tanrım, ruhumu teslim ediyorum” yazılıdır.

Rün çubuğunun kısa tarafı bu duanın devamı olarak yorumlanabilir ancak ilk rün ne olduğuna göre değişir. Bir þ olabilir ve Þat er satt, «Deter er sant», İskandinav destan edebiyatından ve bazı runik yazıtlardan bilinen bir ifadeye atıfta bulunabilir.

İskandinav dili ve Latinçe yazılmış runik tahta parçası
Hz.İsa’nın sözleri olarak bilinen “Ellerinde, Tanrım, ruhumu teslim ediyorum” Fotoğraf: Tone Bergland, NIKU.

Aynı veya benzer ifade, Norveç ve Gotland’dan bazı kilise yazıtlarında kullanılmaktadır. En ilginç örnek, İskandinav dilindeki runik yazıtın dediği Urnes stave kilisesindendir: “Kutsal Lord’un elini Brynjolv’un ruhu üzerinde tutun.” Bu mesaj, rune çubuğundaki kelimeleri çok andırıyor.

Diğer geniş tarafta, Bryngærðr yazıyor, ardından fiillerle kısmen hasarlı bir ifade geliyor. Bir olasılık, onu takip ettiği, yani gizlemek veya gizlemek, aynı zamanda teslim olmak veya boyun eğmek anlamına gelen fela fiili ile ifade edilmiş olmasıdır. İkincisi, diğer taraftaki dua ile iyi anlaşabilir.

Rün araştırmacısı, Tanrı’nın ellerine teslim olanın Bryngjerd olduğunu söyledi.

Zilmer, "basmarşærbæin" yazan bu kemik parçası üzerinde iki yorum yapılıyor.Fotoğraf: Jani Causevic, NIKU
Zilmer, “basmarşærbæin” yazan bu kemik parçası üzerinde iki yorum yapılıyor.Fotoğraf: Jani Causevic, NIKU

Kemik üzerinde yer alan yazıt hakkında iki yorum yapılıyor

Runik yazıtlı kemiğin at ya da ineğe ait olduğu düşünülüyor. Zilmer, üzerinde ki yazıt da “basmarşærbæin” okunduğunu söyledi.

Bu okunuş iki yorum getiriyor. Bu yorumlardan ilki, yazıtın kişisel ismi ya da takma bir ismi barındırdığı diğer yorum ise sadece kemiği tanımladığı yönündedir.

Banner
Benzer Yazılar

Susa Antik Kenti yakınlarındaki tarım arazisinde Elamit figürün parçaları bulundu

9 Mayıs 2023

9 Mayıs 2023

UNESCO Dünya Miras Listesi’nde yer alan Susa Antik Kenti yakınlarındaki tarım arazisinde kilden yapılmış Elamit figürün parçaları bulundu. Elam İmparatorluğunun...

Etiyopya’da bulunan Homo sapiens’in yaşı yeniden hesaplandı

13 Ocak 2022

13 Ocak 2022

Etiyopya’da bulunan Homo sapiens fosillerin yaşı bölgede bulunan volkanik küllerin incelenmesi ile bilinenden daha geriye tarihlendi. Etiyopya’da ele geçen fosiller...

Göbeklitepe ve Karahantepe’de yeni keşifler: Karahantepe’de gerçekçi yüz ifadesine sahip insan heykeli bulundu

3 Ekim 2023

3 Ekim 2023

Göbeklitepe ve Karahantepe’de yeni buluntular keşfedildi. Göbekli Tepe, yaklaşık 12.000 yıllık tarihiyle dünyanın en eski megalitik alanıdır ve Karahantepe adında bir...

Adilcevaz Kef Kalesi Kazıları 45 Yıl Sonra Tekrar Başlıyor

21 Mayıs 2021

21 Mayıs 2021

Bitlis ili Adilcevaz ilçesi’nde yer alan Urartu döneminden kalma Kef Kalesi’nin kazı çalışmalarına 45 yıl aradan sonra tekrar başlanıyor. Çivi...

Erzurum’da Taşbaba Heykeli Bulundu

3 Haziran 2021

3 Haziran 2021

Orta Asya’da Okunyev kültüründen itibaren başlayan ve Andronova kültür çağı boyunca tüm Avrasya kıtasına yayılan taşbaba heykeli Erzurum’da bulundu. Türk...

Theopetra Mağarasında ki Yeni Bulgular Yunanistan’ın Neolitik Çağına Işık Tutuyor

14 Ekim 2020

14 Ekim 2020

Yunanistan’ın Teselya bölgesinde bulunan Theopetra Mağarası Kalambaka şehrinin 3 km güney doğusunda yer alan mağara, bir kalker oluşumudur. Kireçtaşı kayanın...

“Göremediklerinizi Göreceksiniz” Sergisinde Bu Ay “Kilia İdoller”

2 Mayıs 2021

2 Mayıs 2021

Kültür Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü tarafından düzenlenen “Göremediklerinizi Göreceksiniz” sergisinde bu ay Kilia idoller sergileniyor. “12 Ay...

Kuzey İtalya’da keşfedilen 3300 yıllık Tunç Çağı boyunduruğu

30 Ekim 2023

30 Ekim 2023

Kuzey İtalya’nın Veneto bölgesindeki Este’de Geç Tunç Çağı’na ait bir yerleşimde 3.300 yıllık nadir bir ahşap boyunduruk keşfedildi. Ahşap boyunduruk...

Deprem, Karakuş Tümülüsü’nde bulunan tokalaşma sütununu yıktı

12 Şubat 2023

12 Şubat 2023

Kahramanmaraş merkezli yaşanan iki büyük depremde etkilenen kültürel varlıklardan birisi de Adıyaman Karakuş Tümülüsü’nde bulunan tokalaşma sütunu oldu. Kommagene Krallığı...

Köpeği, sığırı, koyunu ve 4 atı ile birlikte gömülmüş Urartulunun mezarı ortaya çıkarıldı

5 Eylül 2021

5 Eylül 2021

Eski çağlarda ölüler sahip oldukları canlı cansız varlıkları ile birlikte gömülüyorlardı. Ölü hediyesi olarak konulan sunular kültürlere göre değişiklik gösteriyordu....

Yıllar önce çalınan Marcus Aurelius heykeli Türkiye’ye iade ediliyor

15 Şubat 2025

15 Şubat 2025

1960’larda kaçak kazıyla çıkarılan ve daha sonra Amerika Birleşik Devletleri’ne kaçırılan Marcus Aurelius heykelinin Türkiye’ye iade ediliyor. Şu anda Cleveland...

Mısırlı Arkeolog Hawass, Luksor’da Bulunan Şehrin Önceden Keşfedildiğini Yalanladı

11 Nisan 2021

11 Nisan 2021

Mısırlı Arkeolog Zahi Hawass Luksor eyaletinde bulunan 3000 yıllık şehrin önceden bulunduğuna dair sosyal medyada dolaşan paylaşımları reddetti. Arkeolog Zahi...

İskit Altınları Ukrayna’ya geri dönüyor

15 Kasım 2021

15 Kasım 2021

İskit Altınları, “Kırım: Karadeniz’in Altın ve Gizemleri” adlı sergi ile, 2014 yazında Amsterdam’daki Allard Pearson Arkeoloji Müzesi’nde ziyarete açılmıştı. Ancak,...

İstanbul’da Yüzlerce Tarihi Eser Ele Geçirildi

7 Haziran 2021

7 Haziran 2021

İstanbul’da tarihi eser kaçakçılarına karşı belirlenen adreslere düzenlenen operasyonlarda 255’i sikke, 160’ı çeşitli form ve biçimlerde toplam 415 tarihi eser...

Mısırlı arkeologlar, Ölüler Kitabı’ndan metinler içeren papirüs keşfetti

20 Ocak 2023

20 Ocak 2023

Mısır’ın Sakkara bölgesinde çalışan arkeologlar, bir yüzyıldan beri ilk kez Ölüler Kitabı’ndan metinler içeren 16 metre uzunluğunda bir papirüs ortaya...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]