9 July 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Boncuklu Tarla’da 12.000 yıllık anıtsal bir stel keşfedildi

Mardin’in Dargeçit ilçesine bağlı Ilısu Mahallesi’nde bulunan Boncuklu Tarla’da yapılan kazılarda, 12 bin yıllık, 2 metre 20 santim uzunluğunda oyma taş blok ortaya çıkarıldı.

Boncuklu Tarla’da Geç Epipaleolitik dönemden Neolitik Çağ’a kadar çok sayıda buluntu ortaya çıkarıldı.

Arkeologlara göre Boncuklu Tarla, Göbekli Tepe, Karahantepe ve Sayburç gibi insanlık tarihine ışık tutan önemli bir arkeolojik alan.

Kazı alanında 20.000’den fazla boncuğun bulunması nedeniyle yerleşime “Boncuklu Tarla” adı verildi. Boncuklar genellikle mezarlarda bulunuyordu ve dekoratif amaçlı kullanılıyordu.

Mardin Artuklu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Ergül Kodaş liderliğindeki kazılarda yakın zamanda 12.000 yıllık olduğu tahmin edilen bir “kamu binası”nın kalıntıları ortaya çıkarıldı.

Çapı yaklaşık 10 metre olan yapının kalıntıları arasında, 2,20 metre yüksekliğindeki stel (oyma taş blok), minyatür steller, boncuklar, ok uçları ve boğa boynuzları da dahil olmak üzere çok sayıda eser bulundu.

Doç. Dr. Ergül Kodaş, keşfedilen kamusal yapı ve anıtsal taş stel hakkında şunları söyledi:

“İlk olarak kazılarımıza doğu alanı dediğimiz yerde başladık ve burada çok sayıda stel bulduk. Bu bağlamda, o alanda yeni bir stel bulunan bir yapıya ulaştık. Şimdiye kadar sadece bir kısmını kazdık. Bu yapı, Boncuklu Tarla’da Çanak Çömlek Öncesi Neolitik dönemin erken evrelerine giden katmanları açıkça anlamamızı sağladı. Yapı sadece bir kez kullanılmadı; en az dört kez yenilendi ve her yenilemede tabanı doldurularak kullanılmaya devam edildi. Bu, yapının uzun süre kullanıldığını ve daha önce Boncuklu Tarla’da tespit ettiğimiz gibi, sadece bir kez kullanılıp tamamen gömülmediğini, bu yapıda farklı bir uygulama olduğunu düşündürüyor.”

Kodaş, bu büyüklükte büyük bir stel’in hem Boncuklu Tarla’da hem de Yukarı Dicle Vadisi’nde ilk kez bulunduğunu söyledi.

Ayrıca yapıda bulunan maket formundaki minyatür stel, Şanlıurfa bölgesinde bulunan “T” biçimli stellerle benzerlik taşıyor ve iki bölge arasındaki ilişkiyi göstermesi açısından önem taşıyor.

Kamusal bir yapı olduğu düşünülen yapı, Çanak Çömlek Öncesi Neolitik dönemin erken evrelerine aittir. Şu ana kadar ortaya çıkarılan yapılar yalnızca bir kez kullanılmışken, bu yapının uzun bir süredir kullanımda olması dikkat çekicidir.

Kodaş, “Binanın içerisinde sembolik değer taşıyabilecek minyatür steller ve küçük objeler bulduk. Çok sayıda boğa boynuzu ve boğa başı parçası keşfettik. Bu da bu yapının diğerleri gibi özel bir yapı, kamusal bir yapı olduğunu gösteriyor. Ancak stelin boyutu nedeniyle diğerlerinden farklı. Bulduğumuz eserler farklı ve en az dört kez restore edilmiş ve kullanılmış olması nedeniyle farklı. Karbon analizi yaptırmadık ama M.Ö. 10.000 civarına ait olduğunu düşünüyoruz. Binanın içerisinde bulduğumuz küçük eserler, özellikle yontma taş eserler, Boncuklu Tarla’da bu katmanlarda bulduğumuz objelere çok benziyor, onlarla çağdaş. Aynı süreçte kullanılmış ama diğerlerinden farklı olarak uzun süredir kullanılıyor. Yaklaşık 12.000 yıllık olduğunu tahmin ediyoruz.”

Fotoğraflar: Halil İbrahim Sincar/AA

Banner
Benzer Yazılar

Dünya’nın En Eski Tekne Yapım Alanı Bouldnor Cliff

5 Ekim 2020

5 Ekim 2020

İngiltere’nin Wight Adası’ndaki Yarmouth’un 1 km doğusunda bulunan Bouldnor Cliff denizin 11 m. aşağısında bulunmuştur. Batıdan doğuya doğru uzanmakta olan...

Adena Kültürü İzleri: Büyük Yılan Höyüğü

15 Haziran 2021

15 Haziran 2021

Kızılderili toplumuna ait Adena kültürü izlerini barındırdığı düşünülen Büyük Yılan Höyüğü üzerinde değişik teoriler kurulmuştur. Amerika Birleşik Devletleri’nin Ohio eyaletinde...

El Algar’ı Tunç Çağında Kadınlar Yönetmiş Olabilir

12 Mart 2021

12 Mart 2021

El Algar kültürüne ait olan Tunç Çağı mezarında bulunan diadem bir kraliçeye ait olabilir. Mezar içinde bulunan değerli eşyaların çokluğu...

Aziz Konstantin ve Helena’ya adanmış Bizans manastır kilisesi bulundu

4 Ekim 2023

4 Ekim 2023

Ordu’da 2021 yılında yol yapım çalışması sırasında Antik Roma dönemine ait 8 mezarın bulunduğu alanda başlatılan arkeolojik kazı çalışmasında Bizans...

Darwin’in Ünlü Hayat Ağacı Taslağıda Dahil Olmak Üzere İki Defteri Kayıp

25 Kasım 2020

25 Kasım 2020

İngiltere’deki Cambridge Üniversitesi Kütüphanesi, bir hırsız tarafından Charles Darwin’in ikonik 1837 “Hayat Ağacı” taslağını içeren iki not defterinin çalınmış olabileceğini...

Konya’nın abidevi eseri İnce Minareli Medrese’sinin taç kapısı acil restore edilmeyi bekliyor

14 Ağustos 2022

14 Ağustos 2022

Anadolu Selçuklu Devleti’nin başkenti Konya birçok Selçuklu dönemi eserlere ev sahipliği yapıyor. Bu eserlerin içinde Selçuklu Veziri Sahip Ata Fahreddin...

Arkeologlar, Gloucestershire’daki bir kazıda yedi mezarda yedi çift Anglo-Sakson broş buldular

5 Nisan 2022

5 Nisan 2022

Arkeologlar, İngiltere’nin güneybatısındaki Gloucestershire’da yapılan bir kazıda ortaya çıkarılan yedi mezarın her birinde birer çift olmak üzere yedi çift Anglo-Sakson...

Vatikan ilk kez bir nekropolü halkın ziyaretine açıyor

17 Kasım 2023

17 Kasım 2023

Vatikan tarihinde ilk kez şehrin altında yer alan bir nekropolün halkın ziyaretine açılmasına izin veriyor. Vatikan’ın altında yer alan antik...

BAE’de 3.000 Yıllık İlk Büyük Demir Çağı Nekropol Keşfedildi

22 Nisan 2025

22 Nisan 2025

Abu Dabi Kültür ve Turizm Departmanı (DCT Abu Dabi), Al Ain Bölgesi’nde BAE’nin Demir Çağı’na ait ilk büyük nekropolün keşfedildiğini...

Fransa’da 1700 yıllık Roma ayakkabısı ve zanaat bölgesi bulundu

3 Haziran 2023

3 Haziran 2023

Fransız Ulusal Önleyici Arkeolojik Araştırma Enstitüsü (INRAP) arkeologları tarafından Therouanne kasabasının güneybatısında bir kanalın yakınında bir Roma dönemi zanaat bölgesi...

Hitit Krallığını İmparatorluğa Dönüştüren Adam I.Suppiluliuma

15 Ekim 2020

15 Ekim 2020

I.Suppiluliuma (MÖ 1344-1322), Hitit İmparatorluğu’nun en güçlü ve etkileyici kralı olarak kabul edilir. II. Tuthaliya’nın ölümünden sonra tahta Genç Tuthaliya...

Gazze Şeridi’nde bir çiftçi 4.500 yıllık Kenan tanrıça heykeli buldu

25 Nisan 2022

25 Nisan 2022

Gazze Şeridi’nin güneyindeki Khan Yunus şehrinde bir çiftçi, arazisinde çalışırken 4.500 yıllık Kenan tanrıça heykeli buldu. Turizm ve Eski Eserler...

Arkeologlar Başur Höyük’te Genç Kızların Törensel Olarak Kurban Edildiği 4.800 Yıllık Tunç Çağı Mezarlarını Ortaya Çıkardı

31 Mart 2025

31 Mart 2025

Mezopotamya ve Anadolu’da ilk uygarlıklar ortaya çıkmaya başlarken, sosyal yapı, ekonomi ve kültürde önemli dönüşümler yaşandı. Bu döneme ışık tutan...

İstanbullular Müze Gazhane’de Göbeklitepe’yi sanal ortamda gezebilecek

10 Eylül 2021

10 Eylül 2021

İnsanlık tarihinin bilinen en eski kült yapılarına ev sahipliği yapan Göbeklitepe’yi, İstanbullular, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin gerçekleştirdiği proje ile Müze Gazhane’de...

Danimarka’da yaklaşık 2000 yıllık benzersiz bir runik yazıtlı küçük bir bıçak bulundu

22 Ocak 2024

22 Ocak 2024

Arkeologlar, yaklaşık 2000 yıl öncesine tarihlenebilen tamamen benzersiz runik yazıtlı küçük bir bıçak keşfettiler. Odense Müzesi’nden arkeologlar, Danimarka’nın en eski...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]