15 July 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Boncuklu Tarla’da 12.000 yıllık anıtsal bir stel keşfedildi

Mardin’in Dargeçit ilçesine bağlı Ilısu Mahallesi’nde bulunan Boncuklu Tarla’da yapılan kazılarda, 12 bin yıllık, 2 metre 20 santim uzunluğunda oyma taş blok ortaya çıkarıldı.

Boncuklu Tarla’da Geç Epipaleolitik dönemden Neolitik Çağ’a kadar çok sayıda buluntu ortaya çıkarıldı.

Arkeologlara göre Boncuklu Tarla, Göbekli Tepe, Karahantepe ve Sayburç gibi insanlık tarihine ışık tutan önemli bir arkeolojik alan.

Kazı alanında 20.000’den fazla boncuğun bulunması nedeniyle yerleşime “Boncuklu Tarla” adı verildi. Boncuklar genellikle mezarlarda bulunuyordu ve dekoratif amaçlı kullanılıyordu.

Mardin Artuklu Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden Doç. Dr. Ergül Kodaş liderliğindeki kazılarda yakın zamanda 12.000 yıllık olduğu tahmin edilen bir “kamu binası”nın kalıntıları ortaya çıkarıldı.

Çapı yaklaşık 10 metre olan yapının kalıntıları arasında, 2,20 metre yüksekliğindeki stel (oyma taş blok), minyatür steller, boncuklar, ok uçları ve boğa boynuzları da dahil olmak üzere çok sayıda eser bulundu.

Doç. Dr. Ergül Kodaş, keşfedilen kamusal yapı ve anıtsal taş stel hakkında şunları söyledi:

“İlk olarak kazılarımıza doğu alanı dediğimiz yerde başladık ve burada çok sayıda stel bulduk. Bu bağlamda, o alanda yeni bir stel bulunan bir yapıya ulaştık. Şimdiye kadar sadece bir kısmını kazdık. Bu yapı, Boncuklu Tarla’da Çanak Çömlek Öncesi Neolitik dönemin erken evrelerine giden katmanları açıkça anlamamızı sağladı. Yapı sadece bir kez kullanılmadı; en az dört kez yenilendi ve her yenilemede tabanı doldurularak kullanılmaya devam edildi. Bu, yapının uzun süre kullanıldığını ve daha önce Boncuklu Tarla’da tespit ettiğimiz gibi, sadece bir kez kullanılıp tamamen gömülmediğini, bu yapıda farklı bir uygulama olduğunu düşündürüyor.”

Kodaş, bu büyüklükte büyük bir stel’in hem Boncuklu Tarla’da hem de Yukarı Dicle Vadisi’nde ilk kez bulunduğunu söyledi.

Ayrıca yapıda bulunan maket formundaki minyatür stel, Şanlıurfa bölgesinde bulunan “T” biçimli stellerle benzerlik taşıyor ve iki bölge arasındaki ilişkiyi göstermesi açısından önem taşıyor.

Kamusal bir yapı olduğu düşünülen yapı, Çanak Çömlek Öncesi Neolitik dönemin erken evrelerine aittir. Şu ana kadar ortaya çıkarılan yapılar yalnızca bir kez kullanılmışken, bu yapının uzun bir süredir kullanımda olması dikkat çekicidir.

Kodaş, “Binanın içerisinde sembolik değer taşıyabilecek minyatür steller ve küçük objeler bulduk. Çok sayıda boğa boynuzu ve boğa başı parçası keşfettik. Bu da bu yapının diğerleri gibi özel bir yapı, kamusal bir yapı olduğunu gösteriyor. Ancak stelin boyutu nedeniyle diğerlerinden farklı. Bulduğumuz eserler farklı ve en az dört kez restore edilmiş ve kullanılmış olması nedeniyle farklı. Karbon analizi yaptırmadık ama M.Ö. 10.000 civarına ait olduğunu düşünüyoruz. Binanın içerisinde bulduğumuz küçük eserler, özellikle yontma taş eserler, Boncuklu Tarla’da bu katmanlarda bulduğumuz objelere çok benziyor, onlarla çağdaş. Aynı süreçte kullanılmış ama diğerlerinden farklı olarak uzun süredir kullanılıyor. Yaklaşık 12.000 yıllık olduğunu tahmin ediyoruz.”

Fotoğraflar: Halil İbrahim Sincar/AA

Banner
Benzer Yazılar

Smyrna Antik Tiyatrosu’nun kulisinde latrina bulundu

3 Kasım 2021

3 Kasım 2021

2400 yıllık Smyrna Antik Kenti’nin kazı çalışmalarında ortaya çıkarılan ilginç buluntular heyecan yaratmaya devam ediyor. İzmir’in Kadifekakale semti yakınlarında yer...

Shakespeare’in Evinde Günlük Yaşamdan Kalıntılar Sanal Sergide Görülebilecek

15 Aralık 2020

15 Aralık 2020

Shakespeare Birthplace Trust vakfı ile işbirliği içinde Staffordshire Üniversitesi Arkeoloji Merkezi tarafından küratörlüğünü yapılan eserler Shakespeare Searching Bard’ın aile evi New...

Çiftçi Tarlasında Helenistik Döneme Ait Lahit Buldu

9 Nisan 2021

9 Nisan 2021

Manisa’nın Gölmarmara ilçesinde bir çiftçi tarlasını sürerken Helenistik Döneme lahit buldu. Manisa’nın Gölmarmara ilçesine bağlı Taşkuyucak Mahallesi Akçakoca mevkiinde E....

Bursa’nın 2.200 Yıllık Zindanı Müze Oldu

17 Ekim 2021

17 Ekim 2021

Bursa Büyükşehir Belediyesi tarafından restorasyonu tamamlanan M. Ö. 200 yıllarında inşa edilen zindan artık dijital müze ve sanat galerisi olarak...

Kazakistan’da Tunç Çağı’na ait 4.000 yıllık büyük boyutlu bir bozkır piramidi keşfedildi

11 Ağustos 2023

11 Ağustos 2023

L. N. Gumilyov Avrasya Ulusal Üniversitesi arkeologları, Kazakistan bozkırlarında bir at kültü ile ilişkili büyük bir Tunç Çağı bozkır piramidi...

Çorakyerler, Dünya’da benzeri çok az görülen fosillere ev sahipliği yapıyor

24 Ağustos 2022

24 Ağustos 2022

Çankırı’nın Fatih Mahallesi Yapraklı kara yolu çevresindeki Çorakyerler kazı alanı Dünya’da benzeri çok az görülen fosillere ev sahipliği yapıyor. Ankara...

Japonya’nın gizemli monoliti Masuda’nın kaya gemisi

17 Nisan 2023

17 Nisan 2023

Japonya’nın Nara İli’nin Takaichi Bölgesi’nde yer alan Asuka köyü, gizemli taşlarıyla ünlüdür. Köyün antik kökenleri, Kofun Jidai (MS 3. yüzyıl...

Tek Tanrılı Dinlerin Başlangıç Noktası Oluz Höyük’te Havangah Namazı Kılınmış Olabilir

25 Mart 2022

25 Mart 2022

Amasya ilinin 25 kilometre batısında yer alan Oluz Höyük, dinsel yapılanma yönünden zengin bulgular veren antik kenttir. 15 yıldır devam...

Eskişehir’in tarihsel özetini sunan Şarhöyük-Dorylaion kazıları yeniden başlıyor

29 Temmuz 2022

29 Temmuz 2022

Eskişehir’de ilk yerleşim izlerinin görüldüğü Şarhöyük-Dorylaion kazıları Anadolu Üniversitesi öncülüğünde yeniden başlıyor. M. Ö. 4. Bin yılının ikinci yarısına ait...

Göbeklitepe Bölgesinde 11 Tepe Keşfedildi

27 Haziran 2021

27 Haziran 2021

Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, Göbeklitepe’nin 100 kilometrelik bölgesi içinde 11 tepe daha keşfedildiğini açıkladı. “Mezopotamya” markasının tanıtımı...

2600 yıllık toprak çömlek, bir İran müzesinde çöp kutusu olarak kullanılıyor

14 Kasım 2023

14 Kasım 2023

Medler döneminden kalma 2600 yıllık bir toprak çömlek, İran’ın kuzeyindeki Gilan eyaletinin başkenti Reşt’teki bir müzede çöp kutusu olarak hizmet...

Avrupa’da mumyalama düşünülenden daha eski olabilir

5 Mart 2022

5 Mart 2022

Portekiz’in Sado Vadisi’nde yer alan 8 bin yıl öncesine tarihlenen avcı-toplayıcı mezarlık alanları üzerine yapılan yeni araştırma, Avrupa’da mumyalama işleminin...

Tapınak olduğu düşünülen yapının anıtsal bir çeşme olduğu ortaya çıktı

26 Kasım 2024

26 Kasım 2024

Hyllarima antik kentinde bir zamanlar tapınak olduğu düşünülen yapının aslında anıtsal bir çeşme olduğu belirlendi. Muğla’ya yaklaşık 2 kilometre uzunluğunda...

Glyptotek Müzesi Türkiye’den kaçırılan Septimius Severus’un heykel başını iade etti

14 Mart 2025

14 Mart 2025

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın yoğun çabaları sonucu Danimarka Glyptotek Müzesi, Türkiye’den kaçırılan Roma İmparatoru Septimius Severus’un heykel başı ve 48...

9.000 Yıllık Kadın Avcı Cenazesi Tarih Öncesi Kadın Erkek Rollerini Yeniden Sorgulatıyor

5 Kasım 2020

5 Kasım 2020

Antropolojideki geleneksel düşünce, tarih öncesi avcılığın erkeklerin yiyecek toplama işinin de kadınların görevi olduğunu söyler. Yeni yapılan bir araştırma bunun...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]