6 December 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Bizans sikkelerinde SN 1054 yıldızının patlamasına mı yer veriliyordu?

Bundan tam 968 yıl önce gökyüzünde büyük bir astronomik olay meydana geldi. SN 1054 yıldızı patlamış ve M1 Yengeç Bulutsusu’nun oluşmasına yol açmıştı.

İnsan için gök gizemli bir alemdi. Gökyüzünde asılı duran yıldızlar, gezegenler tanrıların evi, geleceğin, şansın, kaderin, savaşların her şeyin şekillendiği yerdi.

Eski Çağ insanı göklere bakarak kaderleri öğreniyordu. Gök, insana yol çizerken aynı zamanda oluşacak olayları ve sonuçları rahipler aracılığıyla bildirerek yardımlarını esirgemeyen güçlü, kuvvetli bir koruyucu kalkan oluyordu.

Gök koruyucu ama bir o kadar da korkulacak kubbeydi.

İşte bu gökkube de M. S. 1054 yılında Samanyolu Galaksisi’nin en güçlü sekiz süpernovasından biri olan SN 1054 yıldızı patladı.

O dönemlerde bazı kaynaklarda bu yıldız biliniyordu. Doğu’da, özellikle Çin’de yazılan SN 1054, Batı kayıtlarında neredeyse tamamen yoktu. Fakat, tahminleri zorlayan bir yerde kendini gösterdi. SN 1054 Bizans sikkelerinde görülüyordu.

phys.org da yayınlanan bir makaleye göre, Avrupa Bilim ve Teoloji Dergisi’ndeki çok uluslu bir araştırmacı grubuna göre yeni teori bu. Bizans İmparatoru IX. Konstantin tarafından basılan bir madalyonun özel bir versiyonunun, imparatorun başının etrafında iki yıldız gösterdiğini buldular; bu, süpernova’nın Hıristiyan dünyasının başka yerlerindeki varlığına dair herhangi bir yazılı kanıta rağmen, potansiyel olarak SN 1054’ün varlığına işareti temsil ediyor.

Bizans sikkelerinde SN 1054 yıldızının patlamasına mı yer veriliyordu?
Konstantin IX döneminde basılan sikkeler. Kaynak Filipovic ve diğerleri

Japonya, Çin ve İslam dünyasındaki bilim insanları, gökyüzündeki yeni parlak yıldızı fark etmekte hiçbir sorun yaşamadılar. Öyleyse neden Hristiyanlar yapmadı? Astronomi topluluğu tarihinde, bu soruyu çevreleyen, kesin bir cevabı olmayan on yıllardır devam eden bir tartışma var. Bununla birlikte, genel fikir birliği, Hıristiyan bilginlerin, o zamanlar mükemmel ve dokunulmaz gökler olduğu düşünülen şeyde bir değişikliğe işaret etmenin kilisede çok fazla kargaşaya neden olacağından korktukları yönündedir. O zamanlar Hıristiyan dünyasında teolojik doktrin hüküm sürüyordu ve bu doktrinin herhangi bir bölümünün sorgulanması aforoz ve hatta ölüme yol açabilirdi. Maddi bir ödül için böyle bir kaderi riske atmak cesur bir bilgin olmalı.

Bu da bir metal işçisinin ya da belki de korkak bilim adamlarından birinin bunu yapacak cesarete sahip olmasını daha da ilginç kılıyor. Araştırmacılar, teknik jargonda Constantine IX Monomachos Sınıf IV madeni para olarak bilinen ve hükümdarın saltanatı sırasında basılan diğer üç madeni para sınıfında göze çarpan tek yıldıza kıyasla iki yıldıza sahip olan bir madeni paranın özel bir baskısını buldular.

Bizans sikkelerinde SN 1054 yıldızının patlaması
Madeni paralarda kullanılan analitik tekniklerden bazıları hassas boyutlandırmayı içeriyordu. Kaynak Filipovic ve diğerleri

Sınıf IV’ün 1054 yazı ile 1055 baharı arasında basıldığı düşünülüyor ve hükümdarın başının her iki yanında göze çarpan iki yıldız var. Bir yıldızın Sabah Yıldızı olan Venüs’ü temsil ettiği düşünülürken, hükümdarın başının güneşi temsil ettiğine inanılıyor. Ancak diğer yıldız, potansiyel olarak SN 1054 süpernovasının “misafir yıldızını” (Çinli gözlemcilerin dediği gibi) temsil edebilir.

Dahası, yıldızların boyutları, araştırmacıların dünyanın dört bir yanındaki müzelerde bulabildikleri bu vintage 36 madeni para arasında biraz farklılık gösteriyor. Araştırmacılar ayrıca, yıldızın değişen boyutunun, bu dönemde gökyüzündeki süpernovanın kademeli olarak kararmasını yansıtabileceğini varsayıyorlar.

Eğer öyleyse, o sırada başımızın üstünde olan çarpıcı astronomik gerçekliğe karşı ince ama etkili bir baş selamı olurdu. Ancak, çok eski tarihlerde olduğu gibi, gerçeği spekülasyondan ayırmak zordur. Yazarlar, kaç tane Sınıf IV madeni paranın basıldığını ve kesin tarihlerini bilmediklerini ve ikinci yıldızın fantastik bir astronomik olayı temsil ettiğine dair somut bir kanıtları olmadığını belirtiyorlar. Ancak birçok romantik, madeni paraları basan her kimse, o sırada büyük bir risk olarak kabul edilebilecek bir şeyi aldıktan sonra, 1000 yıldan uzun bir süre sonra bir bilim adamları ekibinin nihayet bunu neden yaptıklarını gerçekten anladığını düşünmek ister. Gerçek temeli hala havada olsa bile, bu hikayeyi kesinlikle takdir edebiliriz.

Kaynak phys

Banner
Benzer Yazılar

Müzelerde sergilenen eserler hint yağı ile korunabilir mi?

22 Nisan 2023

22 Nisan 2023

Müzelerde sergilenen eserler üzerinde birçok potansiyel tehlike bulunuyor. Toprağın altında yüzlerce binlerce koruna gelmiş eserler, ışık, nem, sıcaklık, hava kirliliği,...

Çorakyerler, Dünya’da benzeri çok az görülen fosillere ev sahipliği yapıyor

24 Ağustos 2022

24 Ağustos 2022

Çankırı’nın Fatih Mahallesi Yapraklı kara yolu çevresindeki Çorakyerler kazı alanı Dünya’da benzeri çok az görülen fosillere ev sahipliği yapıyor. Ankara...

Peru’da 36 milyon yıllık balinaların ilk atasının kafatası bulundu

18 Mart 2022

18 Mart 2022

Paleontologlar, Peru’da günümüz balinaların ilk atası olduğunu düşündükleri 36 milyon yıllık deniz hayvanının kafatasını buldular. Peru Ulusal Üniversitesi paleontoloji şefi...

Tarih öncesi insanlar mezar taşı yerine kaya kristalleri kullandılar

16 Ağustos 2022

16 Ağustos 2022

İnsan, kaybettiği yakınlarını toprağa verdikten sonra mezar yerinin kaybolmaması için işaretler koyar. Her kültürde farklı sembol ve materyalin kullanıldığı mezar...

“Trumpington Haçı” ile gömülmüş 7. yüzyıl Anglo-Sakson genç bir kızın yüzü yeniden canlandırdı

21 Haziran 2023

21 Haziran 2023

İngiltere yakınlarındaki dikkat çekici bir arkeolojik keşifte, “Trumpington Haçı” olarak bilinen nadir bir altın garnet haçı ile gömülmüş 7. yüzyıldan...

Çalışma, Fars platosunun Afrika’dan erken insan göçü için çok önemli bir merkez olarak ortaya çıktığını gösteriyor

29 Mart 2024

29 Mart 2024

60.000 ila 70.000 yıl önce, türümüz Homo sapiens Afrika’dan ayrıldı ve dünya çapında yeni yerleşim alanları bulmaya başladı. 70.000 ila...

Termessos Antik Kenti’nde Arkeologlar, Binlerce Yıl Sonra İki Anıtsal Mezarı Yeniden Ayağa Kaldırıyor

27 Kasım 2025

27 Kasım 2025

Antalya’nın sarp dağları arasında gizlenen Termessos Antik Kenti, bu yıl başlayan kapsamlı çalışmalarla yeniden dikkatlerin odağına yerleşti. Güllük Dağı’nın eteklerine...

Arkeologlar, Sina bölgesinde 3 bin 300 yıllık su kuyuları keşfetti

1 Mart 2022

1 Mart 2022

Mısır’ın Kuzey Sina Bölgesi’nde, Mısır’ı Filistin’e bağlayan Horus Askeri Yolu üzerinde MÖ 13. yüzyıldan kalma su kuyuları keşfedildi. Mısırlı arkeologlardan...

İran’ın batısındaki Anahita Tapınağı Restore Ediliyor

12 Haziran 2021

12 Haziran 2021

İran’ın batısındaki Kangavar şehrinde bulunan antik Anahita tapınağının restorasyon projesine başlandı. Anahita Tapınağı, Kermanşah ili, Kangavar Şehri’nin ortasında, Hamedan’dan Kirmanşah’a giden...

Kral VIII. Henry’nin Talihsiz Eşleri Adına Basılmış Altın Sikkeler Bulundu

9 Aralık 2020

9 Aralık 2020

British Museum bu yılki, çoğunluğu ülkenin metal arama meraklıları tarafından yapılan Taşınabilir Eski Eserler Planına (PAS) kayıtlı keşiflerin ayrıntılarını açıkladı....

Zile Kalesi kazı çalışmaları başladı

9 Eylül 2022

9 Eylül 2022

Tokat’ın Zile ilçe merkezinde yer alan Zile Kalesi’nde kazı çalışmalarına başlandı. Kazılara Tokat Müzesi Müdürlüğü başkanlık edecek. Roma İmparatoru Jul...

Doğu Anadolu’nun Kapadokya’sı Meya Antik Kenti

14 Kasım 2020

14 Kasım 2020

Meya mağaraları, Ağrı iline bağlı Diyadin ilçe merkezinin 15 km. güneybatısında Günbuldu köyü sınırları içerisinde yer almaktadır. Tarihi alan, köyün...

Tavşanlı Höyük’te 3 bin 300 yıllık eşsiz mühür ve Miken benzeri kılıç keşfedildi

18 Temmuz 2022

18 Temmuz 2022

8 bin yıllık geçmişe sahip olan Tavşanlı Höyük’te devam eden kazılarda 3 bin 300 yıllık eşsiz mühür ve Miken dönemi...

Antik Heykeller Harika Koksaydı Ne Olurdu? Greko-Romen Heykellerinin Şaşırtıcı Sırları

18 Mart 2025

18 Mart 2025

Oxford Arkeoloji Dergisi’nde yayımlanan yeni bir araştırma, antik Yunan ve Roma sanatının sıklıkla göz ardı edilen bir yönüne ışık tuttu:...

Tunç Çağı Dönemine Ait En Büyük Tanrıça Heykeli Bulundu

22 Kasım 2020

22 Kasım 2020

Anadolu toprakları, tunç çağı dönemine ait eşsiz eserlerle dolu… Bugüne kadar gerçekleştirilen arkeolojik çalışmalar neticesinde bu topraklarda insanlık tarihi açısından...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]