4 December 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Bizans sikkelerinde SN 1054 yıldızının patlamasına mı yer veriliyordu?

Bundan tam 968 yıl önce gökyüzünde büyük bir astronomik olay meydana geldi. SN 1054 yıldızı patlamış ve M1 Yengeç Bulutsusu’nun oluşmasına yol açmıştı.

İnsan için gök gizemli bir alemdi. Gökyüzünde asılı duran yıldızlar, gezegenler tanrıların evi, geleceğin, şansın, kaderin, savaşların her şeyin şekillendiği yerdi.

Eski Çağ insanı göklere bakarak kaderleri öğreniyordu. Gök, insana yol çizerken aynı zamanda oluşacak olayları ve sonuçları rahipler aracılığıyla bildirerek yardımlarını esirgemeyen güçlü, kuvvetli bir koruyucu kalkan oluyordu.

Gök koruyucu ama bir o kadar da korkulacak kubbeydi.

İşte bu gökkube de M. S. 1054 yılında Samanyolu Galaksisi’nin en güçlü sekiz süpernovasından biri olan SN 1054 yıldızı patladı.

O dönemlerde bazı kaynaklarda bu yıldız biliniyordu. Doğu’da, özellikle Çin’de yazılan SN 1054, Batı kayıtlarında neredeyse tamamen yoktu. Fakat, tahminleri zorlayan bir yerde kendini gösterdi. SN 1054 Bizans sikkelerinde görülüyordu.

phys.org da yayınlanan bir makaleye göre, Avrupa Bilim ve Teoloji Dergisi’ndeki çok uluslu bir araştırmacı grubuna göre yeni teori bu. Bizans İmparatoru IX. Konstantin tarafından basılan bir madalyonun özel bir versiyonunun, imparatorun başının etrafında iki yıldız gösterdiğini buldular; bu, süpernova’nın Hıristiyan dünyasının başka yerlerindeki varlığına dair herhangi bir yazılı kanıta rağmen, potansiyel olarak SN 1054’ün varlığına işareti temsil ediyor.

Bizans sikkelerinde SN 1054 yıldızının patlamasına mı yer veriliyordu?
Konstantin IX döneminde basılan sikkeler. Kaynak Filipovic ve diğerleri

Japonya, Çin ve İslam dünyasındaki bilim insanları, gökyüzündeki yeni parlak yıldızı fark etmekte hiçbir sorun yaşamadılar. Öyleyse neden Hristiyanlar yapmadı? Astronomi topluluğu tarihinde, bu soruyu çevreleyen, kesin bir cevabı olmayan on yıllardır devam eden bir tartışma var. Bununla birlikte, genel fikir birliği, Hıristiyan bilginlerin, o zamanlar mükemmel ve dokunulmaz gökler olduğu düşünülen şeyde bir değişikliğe işaret etmenin kilisede çok fazla kargaşaya neden olacağından korktukları yönündedir. O zamanlar Hıristiyan dünyasında teolojik doktrin hüküm sürüyordu ve bu doktrinin herhangi bir bölümünün sorgulanması aforoz ve hatta ölüme yol açabilirdi. Maddi bir ödül için böyle bir kaderi riske atmak cesur bir bilgin olmalı.

Bu da bir metal işçisinin ya da belki de korkak bilim adamlarından birinin bunu yapacak cesarete sahip olmasını daha da ilginç kılıyor. Araştırmacılar, teknik jargonda Constantine IX Monomachos Sınıf IV madeni para olarak bilinen ve hükümdarın saltanatı sırasında basılan diğer üç madeni para sınıfında göze çarpan tek yıldıza kıyasla iki yıldıza sahip olan bir madeni paranın özel bir baskısını buldular.

Bizans sikkelerinde SN 1054 yıldızının patlaması
Madeni paralarda kullanılan analitik tekniklerden bazıları hassas boyutlandırmayı içeriyordu. Kaynak Filipovic ve diğerleri

Sınıf IV’ün 1054 yazı ile 1055 baharı arasında basıldığı düşünülüyor ve hükümdarın başının her iki yanında göze çarpan iki yıldız var. Bir yıldızın Sabah Yıldızı olan Venüs’ü temsil ettiği düşünülürken, hükümdarın başının güneşi temsil ettiğine inanılıyor. Ancak diğer yıldız, potansiyel olarak SN 1054 süpernovasının “misafir yıldızını” (Çinli gözlemcilerin dediği gibi) temsil edebilir.

Dahası, yıldızların boyutları, araştırmacıların dünyanın dört bir yanındaki müzelerde bulabildikleri bu vintage 36 madeni para arasında biraz farklılık gösteriyor. Araştırmacılar ayrıca, yıldızın değişen boyutunun, bu dönemde gökyüzündeki süpernovanın kademeli olarak kararmasını yansıtabileceğini varsayıyorlar.

Eğer öyleyse, o sırada başımızın üstünde olan çarpıcı astronomik gerçekliğe karşı ince ama etkili bir baş selamı olurdu. Ancak, çok eski tarihlerde olduğu gibi, gerçeği spekülasyondan ayırmak zordur. Yazarlar, kaç tane Sınıf IV madeni paranın basıldığını ve kesin tarihlerini bilmediklerini ve ikinci yıldızın fantastik bir astronomik olayı temsil ettiğine dair somut bir kanıtları olmadığını belirtiyorlar. Ancak birçok romantik, madeni paraları basan her kimse, o sırada büyük bir risk olarak kabul edilebilecek bir şeyi aldıktan sonra, 1000 yıldan uzun bir süre sonra bir bilim adamları ekibinin nihayet bunu neden yaptıklarını gerçekten anladığını düşünmek ister. Gerçek temeli hala havada olsa bile, bu hikayeyi kesinlikle takdir edebiliriz.

Kaynak phys

Banner
Benzer Yazılar

Suriye’de Maarat el-Numan’da 1500 Yıllık Bizans Mezar Kompleksi Ortaya Çıktı

11 Haziran 2025

11 Haziran 2025

Suriye’nin iç savaşla yerle bir olan kuzey kenti Maarat el-Numan’da, moloz kaldırma çalışmaları sırasında 1500 yıllık Bizans dönemine ait bir...

Polonya’daki kazılar sırasında nadir görülen enkolpion keşfedildi

20 Ekim 2023

20 Ekim 2023

Arkeologlar, Polonya’nın Silezya Voyvodalığı’nın Lubliniec bölgesinde bulunan Woźniki’de, Doğu Ortodoks ve Doğu Katolik piskoposlar tarafından boyuna takılan, ortasında bir simge...

Batı Anadolu’da 4.500 Yıllık İdoller: Tavşanlı Höyük’te Erken Tunç Çağı Ritüel Hazinesi

16 Eylül 2025

16 Eylül 2025

Kütahya’daki Tavşanlı Höyük’te yürütülen kazılarda, 4.500 yıl öncesine ait insan biçimli idoller gün yüzüne çıkarıldı. Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet...

Myrleia-Apemeia Antik Kenti’nin teras duvarları ortaya çıkarıldı

5 Aralık 2022

5 Aralık 2022

Bursa’nın Mudanya ilçesinde yer alan Myrleia-Apemeia Antik Kenti’nde yürütülen kazı çalışmalarında kentin üst villa yapılarına ait teras duvarları ortaya çıkarıldı....

Pompeii’de şimdiye kadar görülmemiş köle odası keşfedildi

6 Kasım 2021

6 Kasım 2021

Vezüv Yanardağı’nın yerle bir ettiği, gösterişli, zengin Roma kenti Pompeii Antik Kenti kazılarında heyecan yaratacak yeni bulgular ortaya çıkarılmaya devam...

Tunç Çağı Çobanlarının Yolculukları Hakkında Yeni Görüş

22 Ekim 2020

22 Ekim 2020

Şu anda güney Rusya’da bulunan Bronz Çağı doğa pastoralistleri, daha önce düşünülenden daha kısa mesafeler kat ettiler. Hint-Avrupa dillerinin bu...

Hitit Toplumunda Ensest İlişkiye Nasıl Bakılıyordu?

28 Kasım 2020

28 Kasım 2020

Anadolu topraklarında uzun yıllar hüküm süren Hititler, kanunlar ile toplumsal yapıyı koruyan dönemin üst medeniyeti idi. Hititler, aile, kadın, erkek,...

İskoçya’nın 17. Yüzyılda Kumla Kaplı Adası Broo’da Yerleşim Keşfedildi

14 Ekim 2020

14 Ekim 2020

Bates Koleji’nden Gerry Bigelow ve meslektaşları, on yedinci yüzyılın sonlarına doğru yaklaşık olarak 2 m. kumulla kaplanmış olan Broo’nun Shetland...

Athena Tapınağı’nın 2 bin 600 yıllık koruyucuları İzmir Arkeoloji Müzesi’nde ziyarete açılıyor

18 Nisan 2022

18 Nisan 2022

İzmir’in Foça ilçesindeki Phokaia Antik Kenti’nde yer alan 2 bin 600 yıllık Athena Tapınağı’nın 2 at ve 2 griffon büstünden...

2.000 yıllık antik bir “aynalık” Çin’deki aristokrat yaşama ışık tutuyor

18 Mayıs 2022

18 Mayıs 2022

Pekin’deki arkeologlar, Han Hanedanlığı döneminde yüksek soylular tarafından sevilen 2.000 yıllık bir aynalık başarıyla yeniden oluşturdular. Aynalık, öğrencileriyle etkileşime giren...

Bilim insanları Truva’da şarabın seçkin insanlara ait bir içecek olduğu düşüncesini yıktılar

28 Mart 2025

28 Mart 2025

Binlerce yıllık tarihiyle efsaneler ve gerçeklerin iç içe geçtiği Truva Antik Kenti’nde, şarabın sadece seçkin zümreye ait lüks bir içecek...

Dünyanın İlk Hamile Mumyası Bulundu

1 Mayıs 2021

1 Mayıs 2021

Polonya Bilimler Akademisi’nden uzmanlar, Varşova Mumya Projesi kapsamında müzelerdeki tüm mumyaları araştırmayı hedefliyor. Bu projenin bir parçası olarak, araştırmacılar 20’li yaşlarında olduğu...

Kehribar İçinde 99 Milyon Yıldan Beri Korunan Gizemli Hayvan

20 Haziran 2021

20 Haziran 2021

Myanmar’da keşfedilen 99 milyon yıllık kehribar içine hapsolmuş hayvan kalıntısını bilim insanları küçük bir dinozorun kafatası olarak değerlendirmişlerdi. Kehribarın 99...

Amazon Yağmur Ormanlarında 12.500 Yıllık İnsan ve Hayvan Resimleri Bulundu

30 Kasım 2020

30 Kasım 2020

Her geçen gün arkeologlar yeni keşifleri ile bizleri şaşırtmaya devam ediyor. İnsan ve dünya tarihi üzerinde ki bilgilerimiz bu keşifler...

Magnesia kazılarında Zeus Tapınağı’nın Giriş Kapısı Ortaya Çıkarılıyor

26 Eylül 2021

26 Eylül 2021

Efsaneye göre Thessalia’dan gelen Magnetler tarafından kurulmuş olan Magnesia Antik Kenti’nde Zeus Tapınağı’nın giriş kapısı ortaya çıkarılmaya başlandı. Aydın ilinin...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]