4 December 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Bizans sikkelerinde SN 1054 yıldızının patlamasına mı yer veriliyordu?

Bundan tam 968 yıl önce gökyüzünde büyük bir astronomik olay meydana geldi. SN 1054 yıldızı patlamış ve M1 Yengeç Bulutsusu’nun oluşmasına yol açmıştı.

İnsan için gök gizemli bir alemdi. Gökyüzünde asılı duran yıldızlar, gezegenler tanrıların evi, geleceğin, şansın, kaderin, savaşların her şeyin şekillendiği yerdi.

Eski Çağ insanı göklere bakarak kaderleri öğreniyordu. Gök, insana yol çizerken aynı zamanda oluşacak olayları ve sonuçları rahipler aracılığıyla bildirerek yardımlarını esirgemeyen güçlü, kuvvetli bir koruyucu kalkan oluyordu.

Gök koruyucu ama bir o kadar da korkulacak kubbeydi.

İşte bu gökkube de M. S. 1054 yılında Samanyolu Galaksisi’nin en güçlü sekiz süpernovasından biri olan SN 1054 yıldızı patladı.

O dönemlerde bazı kaynaklarda bu yıldız biliniyordu. Doğu’da, özellikle Çin’de yazılan SN 1054, Batı kayıtlarında neredeyse tamamen yoktu. Fakat, tahminleri zorlayan bir yerde kendini gösterdi. SN 1054 Bizans sikkelerinde görülüyordu.

phys.org da yayınlanan bir makaleye göre, Avrupa Bilim ve Teoloji Dergisi’ndeki çok uluslu bir araştırmacı grubuna göre yeni teori bu. Bizans İmparatoru IX. Konstantin tarafından basılan bir madalyonun özel bir versiyonunun, imparatorun başının etrafında iki yıldız gösterdiğini buldular; bu, süpernova’nın Hıristiyan dünyasının başka yerlerindeki varlığına dair herhangi bir yazılı kanıta rağmen, potansiyel olarak SN 1054’ün varlığına işareti temsil ediyor.

Bizans sikkelerinde SN 1054 yıldızının patlamasına mı yer veriliyordu?
Konstantin IX döneminde basılan sikkeler. Kaynak Filipovic ve diğerleri

Japonya, Çin ve İslam dünyasındaki bilim insanları, gökyüzündeki yeni parlak yıldızı fark etmekte hiçbir sorun yaşamadılar. Öyleyse neden Hristiyanlar yapmadı? Astronomi topluluğu tarihinde, bu soruyu çevreleyen, kesin bir cevabı olmayan on yıllardır devam eden bir tartışma var. Bununla birlikte, genel fikir birliği, Hıristiyan bilginlerin, o zamanlar mükemmel ve dokunulmaz gökler olduğu düşünülen şeyde bir değişikliğe işaret etmenin kilisede çok fazla kargaşaya neden olacağından korktukları yönündedir. O zamanlar Hıristiyan dünyasında teolojik doktrin hüküm sürüyordu ve bu doktrinin herhangi bir bölümünün sorgulanması aforoz ve hatta ölüme yol açabilirdi. Maddi bir ödül için böyle bir kaderi riske atmak cesur bir bilgin olmalı.

Bu da bir metal işçisinin ya da belki de korkak bilim adamlarından birinin bunu yapacak cesarete sahip olmasını daha da ilginç kılıyor. Araştırmacılar, teknik jargonda Constantine IX Monomachos Sınıf IV madeni para olarak bilinen ve hükümdarın saltanatı sırasında basılan diğer üç madeni para sınıfında göze çarpan tek yıldıza kıyasla iki yıldıza sahip olan bir madeni paranın özel bir baskısını buldular.

Bizans sikkelerinde SN 1054 yıldızının patlaması
Madeni paralarda kullanılan analitik tekniklerden bazıları hassas boyutlandırmayı içeriyordu. Kaynak Filipovic ve diğerleri

Sınıf IV’ün 1054 yazı ile 1055 baharı arasında basıldığı düşünülüyor ve hükümdarın başının her iki yanında göze çarpan iki yıldız var. Bir yıldızın Sabah Yıldızı olan Venüs’ü temsil ettiği düşünülürken, hükümdarın başının güneşi temsil ettiğine inanılıyor. Ancak diğer yıldız, potansiyel olarak SN 1054 süpernovasının “misafir yıldızını” (Çinli gözlemcilerin dediği gibi) temsil edebilir.

Dahası, yıldızların boyutları, araştırmacıların dünyanın dört bir yanındaki müzelerde bulabildikleri bu vintage 36 madeni para arasında biraz farklılık gösteriyor. Araştırmacılar ayrıca, yıldızın değişen boyutunun, bu dönemde gökyüzündeki süpernovanın kademeli olarak kararmasını yansıtabileceğini varsayıyorlar.

Eğer öyleyse, o sırada başımızın üstünde olan çarpıcı astronomik gerçekliğe karşı ince ama etkili bir baş selamı olurdu. Ancak, çok eski tarihlerde olduğu gibi, gerçeği spekülasyondan ayırmak zordur. Yazarlar, kaç tane Sınıf IV madeni paranın basıldığını ve kesin tarihlerini bilmediklerini ve ikinci yıldızın fantastik bir astronomik olayı temsil ettiğine dair somut bir kanıtları olmadığını belirtiyorlar. Ancak birçok romantik, madeni paraları basan her kimse, o sırada büyük bir risk olarak kabul edilebilecek bir şeyi aldıktan sonra, 1000 yıldan uzun bir süre sonra bir bilim adamları ekibinin nihayet bunu neden yaptıklarını gerçekten anladığını düşünmek ister. Gerçek temeli hala havada olsa bile, bu hikayeyi kesinlikle takdir edebiliriz.

Kaynak phys

Banner
Benzer Yazılar

Fatih Sultan Mehmet madalyonu yeniden İstanbul’un oluyor

25 Ocak 2023

25 Ocak 2023

İstanbul Büyükşehir Belediyesi, 1481 yılında Costanza de Ferrara tarafından yapılan Fatih Sultan Mehmet madalyonunu satın aldı. Sultan Mehmet yaşarken Ferrara’nın...

Maltaş Tapınağı Adım Adım Ortaya Çıkıyor

26 Haziran 2021

26 Haziran 2021

Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın Frig Vadisi destinasyon çalışmaları sırasında bulunan Maltaş Tapınağı adım adım ortaya çıkarılıyor. Afyonkarahisar’ın İhsaniye ilçesi Kayıhan...

ABD ve İngiltere’ye kaçırılan 42 tarihi eser Türkiye’ye döndü

2 Şubat 2024

2 Şubat 2024

ABD’de ve İngiltere’de ele geçirilen ve aralarında ünlü Roma İmparatoru Caracalla’nın genç ve yaşlı halini tasvir eden başlarında bulunduğu Anadolu...

Halife Osman dönemi İslami kaya yazıtı keşfedildi

13 Haziran 2022

13 Haziran 2022

Suudi Arabistan’ın başkenti Mekke yakınlarında Halife Osman bin Affan dönemine tarihlenen İslami kaya yazıtı keşfedildi. Yazıt, İslam tarihinin başlangıcındaki önemli...

Yapay Zeka Filologların Kil Tabletler Üzerindeki Çalışmasına Yardımcı Olacak

5 Kasım 2020

5 Kasım 2020

Yazıyı bulan Sümerliler ilk yazı örneklerini, bizlere fırınlanmış kil tabletler aracılığıyla ulaştırdılar. İlk başta, ticaret için kullanılan yazı zamanla edebiyat,...

Ayasofya Camii’nin tarihi su haznesi ayakkabılık oldu

9 Mayıs 2022

9 Mayıs 2022

Geçtiğimiz günlerde Sanat Tarihi Derneği’nin sosyal medya hesabından duyurduğu ve büyük tepki toplayan Ayasofya Camii’nin İmparatorluk Kapısı tahribatından sonra şimdide...

Yeni araştırma Mezopotamya’da güveç yemekleri yendiğini gösteriyor

23 Kasım 2022

23 Kasım 2022

Mezopotamya… İki nehrin arasında medeniyetin yeşerdiği topraklar… İlk kentsel oluşumlarının görüldüğü bu topraklarda arkeologlar gerçekleştirdikleri kazılarla günümüz yaşantısının ilklerini bulmaya...

İsviçre’de bir Tunç Çağı yerleşimi keşfedildi

18 Şubat 2024

18 Şubat 2024

Bern Kantonu Arkeoloji Servisi, Heimberg’deki bir inşaat projesi öncesinde 2023 sonbaharında bir kurtarma kazısı gerçekleştirdi. Kazı çalışması beklenen bir Roma...

3 bin 300 yıllık Hitit Barajı Dünya Sulama Yapıları Mirası Listesi’ne eklendi

25 Kasım 2024

25 Kasım 2024

Anadolu’nun kadim medeniyetlerinden Hititler tarafından inşa edilen ve dünyanın en eski sulama sistemlerinden biri olarak kabul edilen Gölpınar Hitit Barajı,...

Pompeii’de şimdiye kadar görülmemiş köle odası keşfedildi

6 Kasım 2021

6 Kasım 2021

Vezüv Yanardağı’nın yerle bir ettiği, gösterişli, zengin Roma kenti Pompeii Antik Kenti kazılarında heyecan yaratacak yeni bulgular ortaya çıkarılmaya devam...

Anadolu’da Muşki Sorunsalı ve Muşki Seramiği

6 Ocak 2021

6 Ocak 2021

Muşkiler, Demir Çağı döneminde Anadolu’da yaşamış,  Kafkasyadan gelmiş bir halktır. Muşkiler yazılı kaynaklara bakıldığında Assur kaynaklarında görülseler de Hitit yazılı...

Hırvatistan’ın Šćedro Adası’ndaki Ratina Mağarasında 7.000 Yıllık Yaşam İzleri Keşfedildi

7 Mart 2025

7 Mart 2025

Hvar’ın güneyinde bulunan Šćedro Adası’ndaki son arkeolojik kazılar, adanın tarih öncesi geçmişine dair önceki anlayışlara meydan okuyan önemli bulguları ortaya...

Dünyanın En Eski Mumyaları Güneydoğu Asya’da Bulundu: 12.000 Yıl Öncesine Tarihleniyor

17 Eylül 2025

17 Eylül 2025

Bilim insanları, dünyanın en eski bilinçli mumyalarının 12.000 yıl önce Güney Çin ve Güneydoğu Asya’da ortaya çıktığını gösteren bulgular keşfetti....

Esatlı Kaya Yazıtları, Türk Göçlerinin Anadolu’ya Bilinenlerden Daha Önce Gerçekleştiğini Ortaya Koyabilir

31 Mart 2025

31 Mart 2025

Türk kavimleri, Orta Asya olarak bilinen topraklardan batıya doğru bir göç dalgası başlattı. Batıya doğru iki büyük koldan göç eden...

Aççana Höyük’te 3800 yıllık Akadca kil tablet bulundu

11 Ağustos 2023

11 Ağustos 2023

Şubat ayında yaşanan iki büyük yıkıcı depremden etkilenen Hatay’daki Aççana Höyük’te devam eden çalışmalarda 3800 yıllık Akadca çivi yazılı kil...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]