24 May 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Araştırmacılar, Arap Yarımadası’ndaki 4.500 yıllık cenaze yol ağlarını ortaya çıkardı

Batı Avustralya Üniversitesi’nden ( UWA) arkeologlar, antik kuzeybatı Arabistan’da yaşayan insanların uzun mesafeli “cenaze yol ağlarını” (binlerce mezar anıtı ile çevrili ana yollar) inşa ettiğini belirlediler.

Kuzeybatı Arabistan’da bulunan bu karmaşık cenaze törenleri ağı, MÖ 3. binyılda bölge halkları arasında sosyal ve ekonomik bağların varlığına işaret ediyor.

UWA araştırması, tümü AlUla Kraliyet Komisyonu’nun (RCU) himayesi altında çalışan, dünyanın dört bir yanından 13 arkeolojik ve koruma proje ekibini içeren daha büyük bir çabanın parçasıdır.

Araştırmacılar, 160.000 kilometrekarelik bir alanı araştırmak için uydu görüntüleri, hava fotoğrafçılığı, zemin araştırmaları ve kazıların bir kombinasyonunu kullanarak AlUla ve Hayber ilçelerinin birincil çalışma alanlarında 17.800’den fazla ‘kolyeli’ mezar kaydetti. Mezarların yaklaşık 11.000’i, 4.500 yıl öncesine ait cenaze yol ağlarını oluşturan parçalarından biridir.

(a) Hayber Vahası'ndan çıkan 'kama kuyruklu' pandantifler ve dolgulu halkalı höyüklerle dolu yoğun bir cenaze bulvarı. (b) Kumtaşı arazi üzerinde oluşturulmuş bir dizi yola doğru yönlendirilmiş çeşitli kolye tiplerinden oluşan seyrek bir cenaze bulvarı. Fotoğraf: © AAKSAU/AAKSAK ve AlUla Kraliyet Komisyonu.
(a) Hayber Vahası’ndan çıkan ‘kama kuyruklu’ pandantifler ve dolgulu halkalı höyüklerle dolu yoğun bir cenaze bulvarı. (b) Kumtaşı arazi üzerinde oluşturulmuş bir dizi yola doğru yönlendirilmiş çeşitli kolye tiplerinden oluşan seyrek bir cenaze bulvarı. Fotoğraf: © AAKSAU/AAKSAK ve AlUla Kraliyet Komisyonu.

En yüksek yoğunluklar, bulvarların Hayber, AlUla ve Tayma gibi vahalar arasında yönlendirildiği ve kalıcı su kaynaklarının yakınında bulunduğu bazalt ovalarda veya dağ geçitlerinde bulunur.

Cenaze yol ağlarının gelişimi, 4.500 yıl önce Arap Yarımadası’nın geniş bir bölümünde sofistike sosyal perspektiflerin var olduğunu ima ediyor. Bu keşif, RCU’nun himayesi altında çalışan arkeologların kuzey Arabistan’ın eski krallıklarının ve eski uygarlıklarının gömülü hikayesini çözmede kaydettiği istikrarlı ilerlemeye katkıda bulunuyor.

AlUla ve Hayber ilçelerinde yaygın olan pandantif morfolojilerin şematik çizimleri. Fotoğraf: © AAKSAU/AAKSAK ve AlUla Kraliyet Komisyonu
AlUla ve Hayber ilçelerinde yaygın olan pandantif morfolojilerin şematik çizimleri. Fotoğraf: © AAKSAU/AAKSAK ve AlUla Kraliyet Komisyonu

Proje direktörü Dr. Hugh Thomas şunları söyledi: “UWA ekibi ve AlUla ve Khaybar’da çalışan meslektaşlarımız tarafından yapılan araştırma, bu bölgenin arkeolojisinin Orta Doğu’daki Neolitik ve Tunç Çağı’nı anlamamız için ne kadar önemli olduğunu gösteriyor. Bulgularımız, bu yapıların geniş bir alana yayılmış çeşitli nüfuslu vahaları birbirine bağladığını ve cenaze caddelerinin yaklaşık 4.500 yıl önce kurulduğunu gösteriyor. Özellikle dünyanın herhangi bir yerinde görülen en yoğun cenaze manzaralarından biri olan Hayber çevresinde yoğunlar.”

Bulgular The Holosen dergisinde yayınlandı. Yeni makale, UWA ekibinin AlUla ve Hayber’deki araştırmalar üzerine hakemli bir bilimsel dergide bir yıldan kısa bir süre içinde dördüncü yayınıdır.

RCU Arkeoloji ve Kültürel Miras Araştırmaları Direktörü Dr. Rebecca Foote şunları söyledi: “Ula ve Hayber’de üç yılı aşkın süredir saha çalışması yürüten UWA ekibi gibi projeler sonuçlarını yayınlamaya başladı ve bu harika. Verilerin analizlerinin kuzeybatı Arabistan’da Neolitik Çağ’dan Tunç Çağı’na kadar yaşamın pek çok yönünü nasıl aydınlattığını görün. Bu makaleler, tarihöncesinden modern zamanlara bilgimizi ilerletecek ve daha geniş bölge için önemli etkileri olacak birçok yayının sadece başlangıcıdır.”

AlUla Kraliyet Komisyonu (RCU)

Banner
Benzer Yazılar

Halawa Yerleşmesi

7 Ekim 2020

7 Ekim 2020

Erken Tunç Çağı’nın geç yerleşimlerinden biri olan Halawa ilk olarak M. Van Loon tarafından 1967’de III. binyıl kalıntılarını bulmasıyla keşfedilmiştir....

Saqqara nekropolünde 4.000 yıllık beş mezar keşfedildi

19 Mart 2022

19 Mart 2022

Mısır Turizm ve Eski Eserler Bakanlığı, Kahire’nin güneybatısındaki Saqqara nekropolünde 4 bin yıllık beş antik mezarın keşfedildiğini duyurdu. Bakanlık açıklamasında...

Antik Mısır mühürlü hayvan adak kutuları

21 Nisan 2023

21 Nisan 2023

Antik Mısır’da, hayvanlar genellikle tapınaklarda ve evlerde beslendi. Bazı hayvanlar tanrı ve tanrıçaların sembolü olarak kabul edildi. Bu nedenle, özellikle...

İsrail’de 6000 yıllık Kalkolitik fildişi çömlek keşfedildi

10 Nisan 2024

10 Nisan 2024

İsrail’in güneyindeki Beersheba yakınlarındaki bir kazıda, Kalkolitik döneme (MÖ 4.000 civarında) tarihlenen fildişi dişlerinden yapılmış bir çömlek ortaya çıkarıldı. Buluntu,...

Türkiye Coğrafyasında Yaşayan Eski Topluluklar İklim Değişikliğine Kolayca Adepte Oldular

2 Kasım 2020

2 Kasım 2020

İklim değişikliği toplumsal çöküşü tetikleyebilir ve popülasyonları hareket etmeye zorlayabilir, ancak her zaman değil! Yeni arkeolojik araştırmalar, antik Türkiye’deki popülasyonların,...

Golan Tepelerinde Kral Davut Dönemine Ait 3000 Yıllık Kale

28 Kasım 2020

28 Kasım 2020

İsrail Eski Eserler Kurumu’ndan bir arkeolog ekibi, MÖ 11. veya 10. yüzyılda Kral David’in (Kral Davut)  müttefiki Geshurites tarafından kurulduğuna...

Kendini demir halkalarla zincirleyen Bizans keşişe ait iskelet bulundu

5 Ocak 2023

5 Ocak 2023

Kudüs yakınlarında 2017 yılında gerçekleştirilen kazılar sırasında kendini demir halkalarla zincirleyen Bizans keşişe ait iskelet bulundu. Kilolarca ağırlıkta demir halkalarla...

Hz. İsa’nın çocukluğunun geçtiği evin kalıntılarına ulaşıldı

24 Kasım 2020

24 Kasım 2020

Nasıralı İsa olarak da bilinen Hristiyan toplumunun peygamberi Hz. İsa’nın çocukluğunun geçtiği evin kalıntılarına ulaşıldığı iddiası Reading Üniversitesi’nden Profesör Ken...

Kuzey İsrail’de “Meryem’den Doğan İsa” Yazan Yunanca Bir Yazıt Ortaya Çıkarıldı

20 Ocak 2021

20 Ocak 2021

The Jerusalem Post’un haberine göre, İsrail Eski Eserler Dairesi bugün yaptığı açıklamada, “Meryem’den doğan İsa ” adını taşıyan 1.500 yıllık...

Bilim insanları “Gize Sfenksi’nin oluşumunda rüzgarın parmağı var mıydı?” sorusuna cevap aradı

1 Kasım 2023

1 Kasım 2023

Bilim insanları, Mısır’ın başkenti Kahire’de, Gize piramitleri bölgesinde yer alan Büyük Gize Sfenksi’nin oluşumunda rüzgar faktörünü araştırdılar. Büyük Gize Sfenksi,...

Hitit Bit-Hilaniler’inden Antik Yunan Tapınak Sütunlarına

13 Şubat 2021

13 Şubat 2021

Bit-Hilani kelimesinin Hititçe Hilambar yani kapı sözcüğünden türemiş olduğu düşünülmektedir. Demir çağında sıcak olan her yerde kullanılmış olan yapı türüdür....

9 Yaşında ki Çocuk Süleyman Tapınağına Ait Altın Bir Boncuk Buldu

1 Aralık 2020

1 Aralık 2020

Bar-Ilan üniversitesinin gönüllüler için düzenlemiş olduğu Temple Mount Eleme Projesi (TMSP) kapsamında çalışan 9 yaşındaki bir çocuk 3000 yıllık altın bir...

Esna Tapınağında Tozların Altından Çıkan Koca Evren

23 Kasım 2020

23 Kasım 2020

Esna Tapınağı uzun bir süredir yenilenmeyi ve yeniden nefes almayı beklerken geçtiğimiz günlerde eski renklerine kavuşmanın sevincini yaşamıştı. Bizde bu haberi...

Golan Tepeleri’nde 1.700 Yıllık Sınır İşareti ve Memlük Kamu Binası Ortaya Çıkarıldı

28 Ekim 2020

28 Ekim 2020

Golan Tepeleri’ndeki İsrail ordu üssünün yakınında bulunan antik kent sınırı işaretleyicisi ve Memlük Devletine ait bir kamu binası keşfedildi. Golan...

Mısır’da, şimdiye kadar görülmemiş antik dini ritüeli barındıran bir tapınak keşfedildi

7 Ekim 2022

7 Ekim 2022

Mısır’daki Arap Çölü’ndeki bir Greko-Romen limanı olan Berenike sahasında kazı yapan arkeologlar, şimdiye kadar görülmemiş antik dini ritüeli barındıran bir...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]