4 December 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Türkiye’nin İlk Kadın Arkeoloğu “Jale İnan”

Türkiye’nin ilk kadın arkeoloğu olan Jale İnan, Türk arkeoloji dünyası adına çok güzel işlere imza atmış, alanında ilk kadın uzman olarak ismini tarihe yazdırmış başarılı kadınlarımızdan biridir. Jale İnan, Perge ve Side antik kentlerinin gün yüzüne çıkmasına öncülük etmiştir.

1914 yılında İstanbul’da doğan Jale İnan için arkeoloji çokta uzak olmadığı bir bilimdi. Şanslı bir çocuk olarak arkeolog bir babanın kızı olarak doğmuştu. Babası Aziz Ogan müzeci ve arkeologtu. Küçük yaşlardan itibaren babasının çalışmalarına katılan Jale İnan arkeoloji ile iç içe büyüdü.

1934 yılında Aleksander von Humboldt Vakfı’ndan aldığı burs ile Almanya’ya gitmiş burada arkeoloji üzerine eğitim almıştır. Lisans ve doktora eğitimini Almanya’da tamamlamış 1943 yılında Türkiye’ye geri dönmüştür.

İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Eski Çağ Kürsüsü’nde asistan olarak göreve başlayan Jale İnan Prof. Dr. Clemens Emn Bosch’un asistanlığını yapmıştır.

1944 yılında lise yıllarından beri tanıştığı Mustafa İnan beyle evlenmiş ve ertesi yıl oğlu Hüseyin dünyaya gelmiştir.

İstanbul Üniversitesi Klasik Arkeoloji Kürsüsü’nün kurulması çalışmalarına katılmış ve bu kürsünün ilk asistanı olarak 1946’da Prof. Dr. Arif Müfid Mansel’in asistanlığını yapmıştır. Asistanı olduğu Müfid Mansel ile birlikte ilk yıl Side kazısına onu takiben de ertesi yol Perge antik kentinin kazı çalışmalarına başlamıştır. Roma dönemine ait side hamamının bir müzeye dönüşmesi için emek vermiştir. 1975 yılında Klasik arkeoloji kürsüsüne başkan olmuş ve emekli olduğu zamana kadar yani 1983 yılına kadar bu görevini sürdürmüştür.

 

Jale İnan sadece Side ve Perge kazılarına katılmamış 1970 – 1972 yılları arasında Kremna (Bucak, Burdur) ve 1972 – 1979 yılları arasında Pampfilya Seleukeiası (Manavgat) antik kentlerinde kurtarma kazılarını da gerçekleştirmiştir.

Yazdığı kitaplar Anadolu’nun Roma ve Erken Bizans dönemi portreciliği konusunda en önemli eserler arasındadır. Antik dönem Heykeltraşlık üzerine önemli eserler vermiştir.

Türkiye’nin ilk kadın arkeoloğu olan Jale İnan
Türkiye’nin ilk kadın arkeoloğu olan Jale İnan

1980 yılında Perge’de belden yukarısı olmayan bir Herkül heykeli bulmuştur. Uzun yıllar boyunca heykelin alt kısmı bulunamamıştır. Gazeteci Özgen Acar’ın heykelin üst kısmının Amerika’da bir koleksiyoner de olduğunu yazması üzerine 1990 yılında Boston Güzel Sanatlar Müzesi’ndeki parça ile Antalya Müzesi’ndeki parçanın birbirine ait olduğunu kanıtlamıştır. 2011 yılında heykelin üst kısmı Türkiye’ye getirilmiştir.

Jale İnan, 1995 yılında Türkiye Bilimler Akademisi’nin şeref üyesi olmuştur. Hayatının son yıllarını Parkinson hastalığı ile mücadele ederek geçiren Jale İnan, 2001 yılında hayatını kaybetmiştir.

Türkiye’nin ilk kadın arkeoloğu olan Jale İnan, Perge ve Side antik kentlerinde uzun yıllar devam ettirdiği programlı kazılarda çıkan eserlerin sergilenmesi için Antalya ve Side müzelerinin kurulması için emek vermiştir. Tarihi eser kaçakçılığının engellenmesi adına bir çok çalışmaya destek vermiştir.

Banner
Benzer Yazılar

İran’da 3.000 Yıllık Kurşunsuz Göz Kalemi Formülü Keşfedildi: Demir Çağı’ndan Kozmetik Devrimi

19 Temmuz 2025

19 Temmuz 2025

İran’ın kuzeybatısında yapılan arkeolojik kazılarda, kurşun içermeyen ve tamamen doğal minerallerle hazırlanmış 3.000 yıllık göz kalemi formülü bulundu. Bu keşif,...

Kutsal Roma İmparatorluğu’nun kurucusu Büyük Otto’nun öldüğü yer keşfedilmiş olabilir

5 Ekim 2023

5 Ekim 2023

Arkeologlar, Kutsal Roma İmparatorluğu’nun kurucusu Büyük Otto’nun (936-973) öldüğü yeri bulduklarına inanıyorlar. Büyük Otto, tarihçiler tarafından ilk Kutsal Roma İmparatoru...

Ayanis Kalesi’nde ilk kez Urartulara ait çöplük alanı ortaya çıkarıldı

3 Eylül 2022

3 Eylül 2022

Van Tuşpa sınırlarında Urartu Krallığı’nın görkemli yapılarından biri olan Ayanis Kalesi’nde devam eden kazılarda ilk kez Urartulara ait çöplük alanı...

Endonezya’da keşfedilen 7200 yıllık iskelette, bilinmeyen bir insan grubu ortaya çıktı

28 Ağustos 2021

28 Ağustos 2021

Bu hafta yayınlanan bir araştırmaya göre, arkeologlar Endonezya’da dünyanın başka hiçbir yerinde bulunmayan “farklı bir insan soyuna” sahip bir kadın...

Assos Antik Kenti kazılarında 2 bin 200 yıllık Roma Çeşmesi’nin kalıntılarına ulaşıldı

15 Ağustos 2022

15 Ağustos 2022

Geçtiğimiz yıl (2021) Ayvacık Kaymakamlığı’nın kaya ıslahı çalışmaları ihalesi, valiliğin 500 gün kapatma kararı ve sonrasında ıslah çalışmaları sırasında yaşan...

Oluz Höyük kazılarında Pers dönemine ait saray mutfağında 2 bin 500 yıllık yemek kalıntıları bulundu

17 Ekim 2023

17 Ekim 2023

MÖ 4500 yıllarına kadar uzanan yerleşim katmanlarına sahip Oluz Höyük’te Pers dönemine ait saray mutfağında 2 bin 500 yıllık yemek...

İskenderiye’de 1.305 metrelik Greko-Romen antik kaya tünelini keşfedildi

4 Kasım 2022

4 Kasım 2022

Santo Domingo Üniversitesi’nden bir Mısır-Dominik arkeolojik misyonu tarafından Eski Mısır kenti Tapuziris Magna’nın altında 1.305 metre uzunluğunda bir Greko-Romen tüneli...

Kuzey Çin’de 5500 yıllık beşgen yapı bulundu

13 Kasım 2021

13 Kasım 2021

Arkeologlar, kuzey Çin’in Shanxi Eyaleti, Taiyuan’da 5500 yıl öncesine dayanan beşgen bir yapının kalıntılarını keşfettiler. Taiyuan Arkeoloji Enstitüsüne göre, kalıntılar,...

Suriye’de Amazon savaşçılarının tasvir edildiği nadir Roma mozaiği bulundu

12 Ekim 2022

12 Ekim 2022

Suriye iç savaşının başlamasından bu yana 11 yıl geçti. Binlerce insanın ölmesine ve büyük yıkımlara yol açan çatışma yıllarında kültürel...

Taş Devri Avcılarının Şaşırtan Dengeleri

18 Kasım 2020

18 Kasım 2020

Leeds Beckett Üniversitesi’nde yapılan araştırmalar, tarih öncesi avcılar tarafından toplanan taş nesnelerin hayvanları avlamak için silah atmak kadar etkili olduğunu...

İsrailli Araştırmacılardan Kudüs Fatihi Selahaddin Eyyübi’nin Hattin Zaferine Garip Yaklaşımlar

30 Ekim 2020

30 Ekim 2020

İsrailli araştırmacılar Selahaddin Eyyübi’nin önderliğinde kazanılan Hattin savaşı sonuçları için enteresan çıkarımlarda bulundular. İsrailli karıkoca iki arkeoloğun savaşın sonuçları hakkında...

134 yıllık bir fotoğraftan kayıp bir tapınak kabartmasının 3D modelini oluşturmak için yapay zeka kullanıldı

17 Kasım 2024

17 Kasım 2024

Araştırmacılar, üç boyutlu bir nesnenin tek bir 2D fotoğrafını çekip üç boyutlu bir dijital yeniden yapılandırma üretebilen bir sinir ağı...

Hilar Mağaraları ve Çayönü Kazı Çalışmaları Başlıyor

13 Nisan 2021

13 Nisan 2021

Diyarbakır Ergani ilçesi’nde 12 bin yıllık geçmişe sahip Hilar Mağaraları ve Çayönü arkeolojik alanında kazı çalışmaları başlıyor. Yerleşik hayatın ilk...

Orta Asya’nın İncisi Özbekistan’ın Yetiştirdiği Bilim İnsanları ve Tarihi Güzellikleri

16 Kasım 2020

16 Kasım 2020

Özbekistan tarihine baktığımız da ilk göreceğimiz şey elbette ki aynı kanı taşıyor olmamız. Özbekistan, günümüzdeki yedi bağımsız Türk devletinden biri...

Mısır’daki Ptolemaios Dönemi’ne ait mumyalarda keşfedilen altın diller ve tırnaklar

19 Aralık 2024

19 Aralık 2024

Arkeologlar, Mısır’ın Minye vilayetindeki El-Bahnasa arkeolojik alanında, renkli yazıtlar ve ritüel sahneleriyle süslenmiş mezarların yanı sıra sıra dışı mumyalar ve...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]