24 May 2025 Gelecek Geçmişin Ürünüdür

Dilin Yapısı 40 Milyon Öncesine Dayanıyor

İnsanı diğer canlılardan farklı kılan en büyük özelliği kullandığı dildir. Dilin yapısının temellerinin ne zaman atıldığı ve nasıl günümüze kadar geliştiği üzerine hala çalışmalar devam ediyor.

Dilin ana yapısının gelişimine yönelik en son çalışma, Warwick Üniversitesi’nde geldi.

Dil. insan grupları arasında düşüncelerin aktarımını sağlayan ağızdan çıkan arbitrer (gelişi güzel) seslerin oluşturduğu bir araçtır. Dilin, insan tarafından ne zaman kullanılmaya başlandığı hala cevap bulunamayan bir sorudur.

Tarihin gizli bir döneminde temelleri atılan dilin yapısı ile ilgili, Warwick Üniversitesi’nden bilim insanları tarafından gerçekleştirilen en son çalışma bu gizliliği aydınlatıcı ışık olacak doneler ortaya koydu.

İnsanın, dil kapasitesi, kelime kombinasyonları ve aralarındaki ilişkileri anlama yeteneği evrimi tarihi hakkında çok az bilgiye sahip olunan bir konudur.

Warwick Üniversitesi’nden araştırmacılar, bu kapasiteyi maymunların ve insanların son ortak atası olan türden en az 30-40 milyon yıl öncesine kadar tarihlendirmeyi başardılar.

Teksas’taki Ulusal Şempanze Bakım Merkezi’nde eğitim gören şempanzeler Tina ve Martin (Warwick Üniversitesi)

Dünyanın her yerinde insanlık düşünceler, kültür, bilgi ve teknolojiyi dil yoluyla paylaşarak gelişti. Dil,  başka hiçbir tür tarafından kullanılmayan inanılmaz derecede karmaşık bir iletişim yöntemidir. Bu nedenle dilin, neden ve ne zaman geliştiğini belirlemek, insan olmanın ne anlama geldiğini anlamak için çok önemlidir.

Warwick Üniversitesi’nden Profesör Simon Townsend liderliğindeki uluslararası bir araştırmacılar konsorsiyumu olan Science Advances’te yayınlanan “Maymunlarda ve insanlarda bitişik olmayan bağımlılık işleme” başlıklı makalede, anahtarın ne zaman önemli olduğu konusundaki anlayışımızda çok önemli bir ilerleme sağladı.

Dilin bilişsel yapı taşı evrimleşmiş olabilir.

Bir cümledeki kelimeler arasındaki ilişkileri işleyebilmek, bu kelimeler ister yan yana, ister ‘bitişik bağımlılık’ olarak bilinen, ister birbirine uzak, “bitişik olmayan” olarak bilinen dilin temelini oluşturan temel bilişsel yeteneklerden biridir, “bağımlılık”.
Örneğin, “kediyi ısıran köpek kaçtı” cümlesinde, ilk ve son cümle arasındaki ilişkiyi işleyebildiğimiz için, kedi yerine köpek kaçtığını anlıyoruz.

Bu çalışmayı Zürih Üniversitesi’nde gerçekleştiren Dr. Stuart Watson şöyle açıklıyor: “Çoğu hayvan kendi doğal iletişim sistemlerinde bitişik olmayan bağımlılıklar üretmiyor, ancak yine de onları anlayıp anlayamayacaklarını bilmek istedik. ”

Araştırma ekibi, deneyleri için yeni bir deneysel yaklaşım kullandı: Deneklerin sesler arasındaki ilişkileri işleme yeteneklerini incelemek için kelimeler yerine anlamsız tonlardan oluşan dizilerin kullanıldığı “yapay gramerler” yarattılar.

Bu, ortak bir dili paylaşmasalar bile, üç farklı primat türü arasındaki bitişik olmayan bağımlılıkları tanıma yeteneğini karşılaştırmayı mümkün kıldı. Deneyler, sıradan marmosetler (bir Brezilya maymunu), şempanzeler ve insanlarla gerçekleştirildi.

Teksas’taki Ulusal Şempanze Bakım Merkezi’nde okuyan şempanze Judumi (Warwick Üniversitesi)

Araştırmacılar, üç türün de hem bitişik hem de bitişik olmayan ses öğeleri arasındaki ilişkileri kolayca işleyebildiğini buldular. Bu nedenle, bitişik olmayan bağımlılık işlemleri primat ailesinde yaygındır.

Profesör Townsend, bu bulgunun sonuçlarının önemli olduğunu belirterek, “Bu, dilin bu kritik özelliğinin, dilin evriminden en az 30-40 milyon yıl önce eski primat atalarımızda zaten var olduğunu gösteriyor” dedi.

Araştırmacılar, üç türün de hem bitişik hem de bitişik olmayan ses öğeleri arasındaki ilişkileri kolayca işleyebildiğini buldular. Bu nedenle, bitişik olmayan bağımlılık işlemleri primat ailesinde yaygındır.

Kaynak: https://advances.sciencemag.org/content/6/43/eabb0725

Banner
Benzer Yazılar

Nüfus Dinamikleri ve İç Asya’da İmparatorlukların Yükselişi

11 Kasım 2020

11 Kasım 2020

Geç Bronz Çağı’ndan Orta Çağ’a kadar, doğu Avrasya Bozkırları bir dizi organize ve son derece etkili göçebe imparatorluklara ev sahipliği...

Neandertaller sembolik düşünme yeteneğine sahipti, sanatsal nesneler yaratabiliyorlardı

13 Ekim 2023

13 Ekim 2023

Trento Üniversitesi’nden arkeolog yakın zamanlı kazılardan elde edilen veriler sonrası “Neandertallerin sembolik düşünme yeteneğine sahip ve sanatsal nesneler yaratabildiklerini söyleyebiliriz”...

Tayvanlı arkeologlar Pasifik Bölgesi’nin en eski kayrak taşından yapılmış mezar ve kabuk işleme atölyesine ulaştılar

28 Temmuz 2022

28 Temmuz 2022

Ulusal Tsing Hua Üniversitesi (NTHU) Antropoloji Enstitüsü’nden arkeologlar, Pasifik bölgesinin en eski kayrak taşından yapılmış mezar ve kabuk işleme atölyesine...

Türkiye’nin En Büyük Depremleri

30 Ekim 2020

30 Ekim 2020

Türkiye en etkin deprem kuşaklarından biri üzerinde yer almaktadır. Sismik olarak oldukça aktif bir ülkedir ve hem Avrasya levhası, hem...

Pomeranya’da Gömülmüş Dört İskandinav Savaşçısı

8 Şubat 2021

8 Şubat 2021

Uzman analizlerine göre, Ciepłe’deki (Pomeranya) mezarlığın orta kısmına zengin mezar hediyeleri ile gömülen dört savaşçı İskandinavya’dan geldi. Boleslaw I. Brave’in...

Anadolu arkeolojisi tarihinde ilk defa Med kültürü eserleri bulundu

17 Ekim 2022

17 Ekim 2022

Anadolu arkeolojisi tarihinde ilk defa Med kültürüne ait eserler ortaya çıkarıldı. Oluz höyük kazı başkanı Prof. Dr. Şevket Dönmez, “Bu...

Ming Hanedanlığı dönemine ait mezar ortaya çıkarıldı

30 Kasım 2021

30 Kasım 2021

Çin’de M. S. 1368 ile 1644 tarihleri arasında varlık gösteren Ming Hanedanlığı dönemine ait bir antik mezar ortaya çıkarıldı. Çin...

İngiltere’de Latince ve İbranice yazıtlara sahip benzersiz bir altın broş tılsımı bulundu

19 Şubat 2022

19 Şubat 2022

Birleşik Krallık’ta Wiltshire’daki Manningford semtinde üzerinde Latince bir dua ve İbranice harflerin yazılı olduğu bir Orta Çağ altın halka şeklindeki...

Arkeologlar Tunus kıyılarında biri 2.000 yıllık üç gemi enkazı keşfettiler

12 Haziran 2023

12 Haziran 2023

Akdeniz’e kıyısı olan Tunus, Hırvatistan, Mısır, Fransa, İtalya, Fas, İspanya ve Cezayir olmak üzere sekiz ülkenin arkeologlarından oluşan bir ekip,...

Suudi Arabistan çölünde gizemli ve gerçek boyutlu deve oymaları bulundu

4 Ekim 2023

4 Ekim 2023

Arkeologlar, Suudi Arabistan’ın Nafud çölünün güney sınırına yakın bir kayanın üzerinde gerçek boyutlu deve oymaları buldular. Kuzey Arabistan’ın Neolitik dönemi,...

İtalya’da ölü hediyeli 10.000 yıllık mezar ortaya çıkarıldı

15 Aralık 2021

15 Aralık 2021

Mezolitik dönem insan topluluklarının ölü gömme biçim ve ritüelleri hakkında yeni bilgiler kazandıran buluntulara bir yenisi daha eklendi. Avrupa’nın ölü...

Baraj suları altında kalan Gre Fılla Höyük’te yılan kabartmalı aletler bulundu

10 Mart 2023

10 Mart 2023

Ambar Çayı üzerinde kurulan barajın suları altında kalan Gre Fılla Höyük ve Kendale Hecela höyüklerinde gerçekleştirilen kurtarma kazılarında yılan kabartmalı...

Roma metrosu kazılarında nadir görülen altın cam parçası keşfedildi

7 Şubat 2023

7 Şubat 2023

Ebedi Şehir’in tanrıçası “Roma”yı temsil eden çok nadir ve rafine bir altın cam parçası, Roma’nın Metro C metro hattının inşası...

Tarihin En Acımasız Türk ve Kadın Düşmanı ve Onun Şatosu

19 Aralık 2020

19 Aralık 2020

Acımasızlık, kan ve vahşetin esiri olmuş hükümdarlar tarihin her döneminde olagelmiştir. Yaptığı acımasız ve zalim işkenceler ile adı hiç silinmeyen,...

Arkeologlar, Maya sıvasını dayanıklı kılan gizli bileşeni keşfettiler

23 Nisan 2023

23 Nisan 2023

Maya duvar ustaları, birçoğu bugün hala ayakta duran görkemli yapıları inşa etmek için kullandıkları sıvaları bilinmeyen bir formülle yapıyorlardı. Granada...

Yorumlar
Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

[mc4wp_form id=”621″]