Ekmek, tarihin her döneminde vazgeçilmez bir besin kaynağı olmuştur. Yerleşik hayata geçişe ev sahipliği yapan Anadolu’da ekmek hem bir gıda maddesi hem de tanrılara sunulan kutsal bir yiyecek olarak kabul edilmiştir.
Hititler, ekmek yapımı ve çeşitliliği ile ön plana çıkan bir Tunç Çağı uygarlığıdır. Başkent Hattuşa’da ortaya çıkarılan yüzlerce çivi yazılı tablette onlarca ekmek çeşidi yer alıyor. Günlük ekmekten tanrılara adak olarak sunulan düzinelerce ekmeğe kadar.
Yozgat Bozok Üniversitesi Arkeoloji Bölümü’nden arkeologlar, binlerce yıl öncesine ait ekmeklerden sekizinin yeniden pişirilmesini başardı.
Yozgat Bozok Üniversitesi, “Antik Çağın Ekmekleri Yeniden Hayat Buluyor” projesi çerçevesinde Hitit, Sümer ve Roma dönemlerine ait 8 çeşit ekmek, arkeolojik kazılarda bulunan 3 bin 500 yıllık tabletler kullanılarak yeniden pişirildi.
Doç. Dr. Serkan Erdoğan’ın danışmanlığında, Arkeoloji Bölümü yüksek lisans öğrencisi Davut Hatip, bitirme tezi olarak seçtiği kadim ekmekleri uygulamalı olarak hazırladı.
Ekmeklerin unu taş değirmende öğütülerek elde edilirdi. Peynir, bal, incir, bezelye, kuru üzüm, kuru elma, tam buğday unu, ekşi maya ve fındık içeren ekmekler yenilirdi.
Davut Hatip, “3 bin 500 yıllık Hitit çivi yazılı tabletlerinde ekmeğin tarifi verilmiyor ancak içeriğinden bahsediliyor ve biz de bu bilgilerden yola çıkarak bu tarifi oluşturduk. Lisans tezimde yaptığım araştırmada bu ekmeklerin tok tuttuğu, özellikle Romalı askerlerin uzun yolculuklara ve savaşlara giderken bu ekmekleri tercih ettikleri ve onlar için üretildiği belirtiliyor” dedi.
“Bu ekmeklerin besleyici ve sağlıklı olmasından dolayı Hitit askerleri için üretildiğini de öğrendik. Şu anda 8 çeşit ekmek ürettik” diyen Hatip, “Üretilen ekmekler arasında 8 bin 600 yıllık Çatalhöyük ekmekte yer alıyor. Sümer ekmeği de ürettik; bunlar iki türdü ve tapınaktaki rahipler tarafından tüketildi. Sonra üç çeşit Hitit ekmeği ürettik” diye konuştu.
Doç. Dr. Serkan Erdoğan ise “Yozgat coğrafyasında hüküm süren Hititlerin ve Romalıların ekmek kültürünü tanıtmak ve günümüzle bağlantılarını ortaya koymak amacıyla bu sunumu yaptık. Hitit ve Mezopotamya çivi yazılı kaynaklara göre buradaki ekmeklerin önemli bir kısmı üretilmiş. Ayrıca tarih öncesine kadar uzanan Çatalhöyük ekmeğimiz var. Aynı zamanda Roma döneminden kalma bir ekmek çeşidi de burada üretiliyor” diye konuştu.
Kapak Fotoğrafı: Yozgat Bozok Üniversitesi
