Mosgard Müzesi liderliğindeki Danimarka-Kuveyt ortak kazı ekibi, Basra Körfezi’ndeki Kuveyt’in Failika Adası’nda M. Ö. 3.200-320 yılları arasında yaşamış erken Dilmun uygarlığına ait 4.000 yıllık bir Tunç Çağı tapınağı ortaya çıkardı.
‘Güneşin doğduğu yer’ ve ‘yaşayanların ülkesi’ olarak tanımlanan Dilmun uygarlığı, Arap Yarımadası’nın doğu kesiminde yer alan dünyanın en eski uygarlıklarından biriydi. Şu anda Bahreyn Krallığı olan Körfez takımadaları, Dilmun’un başkentine ev sahipliği yapıyordu. Avantajlı konumu nedeniyle Dilmun uygarlığı büyük bir ticaret merkezi haline gelebildi. Gücünün zirvesindeyken, Arap Körfezi’nin ticaret yollarına hakimdi. Önemi ve uzun geçmişine rağmen, Dilmun uygarlığı tarihin en büyük gizemlerinden biri olarak kabul edilir ve hakkında çok az şey bilinmektedir.
Keşif, Kuveyt Ulusal Kültür, Sanat ve Edebiyat Konseyi tarafından duyuruldu. Konsey, bir basın açıklamasında, bu keşfin, Tunç Çağı’ndaki erken Dilmun uygarlığı dönemine dayanan “F6” olarak bilinen bir tepedeki Dilmun saray ve tapınak alanının doğu bölgesinde devam eden kazı çalışmalarını takip ettiğini açıkladı.
Daha önceki kazılar sırasında F6 tepesinde aynı tapınağın platformunun bir parçası olduğu düşünülen duvar izleri keşfedildi ve bunlar M. Ö. 1900 ile 1800 arasına tarihlendi. 11 x 11 metre (36,08 x 36,08 fit) boyutlarındaki tapınağın tamamı ortaya çıkarıldı. Mühürler ve seramikler de dahil olmak üzere çok sayıda eser, tapınağın Doğu Arap Yarımadası’ndan gelen ve Mezopotamya medeniyetleriyle kapsamlı ticaret yapan Doğu Sami konuşan bir grup olan Dilmun halkıyla bağlantısını kanıtlıyor.
Yeni buluntular, ‘Saray’ ve ‘Dilmun Tapınağı’ gibi bu antik kültüre ait diğer önemli yapıların yakınında bulunuyor; bu da bunun aynı genel alanda keşfedilen ikinci tapınak olduğu anlamına geliyor.
Danimarka’nın Kuveyt Arkeolojik Keşif Heyeti Başkanı Dr. Stefan Larsen, bu olağanüstü keşfin Dilmun Uygarlığı’nın dini uygulamalarının anlaşılmasında bir dönüm noktası olduğunu söyledi.
Kuwait Times‘ın haberine göre , Kuveyt Üniversitesi Arkeoloji ve Antropoloji Profesörü Dr. Hasan Aşkenani, tapınağın büyük bir idari binanın yanında bulunmasının, bu alanın krallık için dini ve idari bir merkez olarak önemine işaret ettiğini belirtti.
Kuveyt Ulusal Kültür, Sanat ve Edebiyat Konseyi (NCCAL) basın açıklamasında, Kuveyt-Danimarka ekibinin 2022-2023 sezonlarındaki çalışmalarını sürdürerek 2024 keşif sezonunu başarıyla tamamladığını belirtti.
Kapak Fotoğrafı: Kuwait News Agency (KUNA)