Taş Tepeler Projesi kapsamında Sefertepe’de devam eden arkeolojik kazılar sırasında keşfedilen Neolitik insan kafatası, ölü gömme gelenekleri hakkında yeni bilgiler sunuyor.
Sefertepe, Şanlıurfa’nın Viranşehir ilçesinde yer alan Çanak Çömleksiz Neolitik Dönem’den kalma önemli bir yerleşim yeridir.
Sefertepe, Neolitik Çağ’ın günlük yaşamı, sosyal yapısı ve inanç sistemi hakkında önemli bilgiler sunmaktadır.
İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Emre Güldoğan’ın öncülüğünde yürütülen kazı çalışmaları sırasında özel bir yapıda bulunan bir nişte (duvarda bırakılan boşluk) kafatası bulundu. Niş içindeki taşların üzerinde bulunan kafatasının alt çenesi hariç tamamı ortaya çıkarıldı.
Doç. Dr. Emre Güldoğan, “Bir niş içinde yan yatmış bir kafatası bulduk. Eşi benzeri görülmemiş ve özellikle ölü gömme ritüelleri açısından yeni bir aşamayı gösteren bu buluntu, Neolitik Çağ’da iskeletler üzerinde uygulanan sürecin anlaşılması açısından oldukça önemlidir” dedi.
Karahan ve Sayburç mevkilerinden çıkarılan bazı iskelet parçaları ve kafataslarında kesik izleri görüldü. Ancak kafatasının nasıl tedavi edildiğine dair büyük soru işaretleri vardı. Sefertepe’deki bu niş içinde bulunan kafatasının bu sürecin anlaşılmasında büyük bir boşluğu doldurması bekleniyor.
Buradaki gömütlerin tamamının ikincil gömütler olduğunu söyleyen Güldoğan “Bu şu anlama gelir. Ölüler bir yerde çürümeye bırakıldıktan sonra bu işlemden sonra kemikler ayrıştırılır ve tekrar yerleşim yerine getirilir. Yerleşim yerinde çeşitli uygulamalar, kesikler ya da yanıklar gibi çeşitli işlemler yapılmaktadır. Bugüne kadar bu kesik ya da yanıkların örneklerine rastladık ancak bulduğumuz niş içindeki kafatası, bu işlemler başlamadan önce kafatasının özel bir alanda sergilendiğini göstermesi açısından da önemli.” dedi.
Kapak fotoğrafı: AA
