İç Anadolu’yu Akdeniz’e bağlayan yol üzerinde bulunması nedeniyle Tunç Çağı’nda önemli bir yerleşim yeri olan Porsuk-Zeyve Höyük’teki Hitit kerpiç yapıları, M.Ö. 15. ve 16. yüzyıllarda başladığı düşünülen yangınlarla güçlenerek günümüze kadar ulaştı.
Porsuk-Zeyve Höyük, Niğde’nin Ulukışla ilçesine bağlı Porsuk köyü yakınlarında yer alıyor.
Porsuk-Zeyve höyüğünde ilk yerleşimler M.Ö. 1600’lü yıllarda Hititler döneminde kurulmuştur.
Höyükte Hitit, Demir Çağı, Helenistik ve Roma dönemlerine ait izler bulunmaktadır.
Kazı başkanı ve Hitit Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Eric Jean, Porsuk-Zeyve Höyük’teki kazıların 1968 yılında başladığını ve bu yıl kazı başkanlığını kendisinin yürüttüğünü söyledi.
Eric Jean, “Porsuk’taki tüm surlara baktığınızda özellikle Tunç Çağı yani Hitit ve Orta Demir Çağı dönemlerinden büyük bir fark var. En sağlam ve en büyük surlar Hitit dönemine aittir. Hitit merkezlerinde olduğu gibi alt kaidelerde taş temeller ve kerpiç, aralarda ağaçlar bulunmaktadır. Şimdi de korumak ve önlem almak adına yeni kerpiçler yapılıyor” dedi.
Anadolu’da ev yapımında hem taş hem de kerpiç kullanılmıştır. Anadolu’nun orta kesimlerinde kerpiç ev yapımı günümüzde de devam etmektedir.
Hititler döneminde yapılan kerpiçlerin yangınlar nedeniyle beton kadar sağlam olduğunu vurgulayan Jean, şunları kaydetti:
“Sadece taştan yüksek duvarlar inşa etmenin çok zor olacağını düşünüyorum. Kerpiç daha kolay, pratik, kalıplı ve daha hızlı. Tonlarca yük taşımadan koyabilirsiniz. Kerpiç sadece sağlıklı değil, aynı zamanda çok güçlü.”
“1000 yıldır kullanılıyor olması çok güçlü olduğunu gösteriyor. Çok güçlü bir yapıdır. Aynı zamanda, elbette, bakıma ihtiyacı var. Genellikle sadece kerpiç inşa edilmez, aynı zamanda sabitlemek için sıva uygulanır. Bakım yapılmayan bir kerpiç duvar çöker.”
“Hitit dönemine ait kerpiçler çok sağlamdır. Onlar da ateşi gördüler. Arkeologlar için yangın bir mucizedir çünkü kerpiçler beton gibi olur. En son tarihlendirmeye göre ilk yangın M.Ö. 16. yüzyılın ilk yarısında olmuştur. İkinci yangını söylemek biraz zor ama ya 15. yüzyılın sonlarında ya da 14. yüzyılda” dedi.
Kapak fotoğrafı: Dr. Eric Jean, Hitit Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü, Porsu-Zeyve Höyük Kazı Başkanı. Ahmet Demircan/AA
