INAH (National Institute of Anthropology and History) arkeologları tarafından Meksika’da yapılan son kurtarma kazılarında, Maya Treni’nin 7. Bölümü boyunca dokuz patolli gravürü keşfedildi. 1.000 yıldan daha eski olduğuna inanılan bulgular, Campeche’deki Xpujil yakınlarındaki Chetumal’a giden ücretsiz otoyol boyunca kaydedildi.
Patolli, Amerika’da bilinen en eski oyunlardan biridir. Hem sıradan insanlar hem de soylular tarafından beğenilen, strateji ve şansın birleşimi ile ayırt edilir. Kolomb öncesi çeşitli Mezoamerikan kültürleri bu oyunu ve türevlerini sık sık oynadı. Teotihuacano, Toltec, Aztek, Zapotec, Mixtec ve Kolomb öncesi Mayalar onu oynayanlar arasındaydı.
“Patolli” terimi, fasulye anlamına gelen Nahuatl kelimesinden türemiştir ve belgesel kaynaklara göre tanrılar, adaklar, dini ayinler ve takvim olaylarıyla ilişkilendirilir. Bu Mezoamerikan oyunu, yere oyulmuş çizgiler içeriyordu ve zar olarak kullanılan fasulyelerle oyun tahtası görevi görüyordu. Patollis, Mezoamerikan kültürlerinde rekreasyonel değere ve önemli ritüel öneme sahipti.
Oyunun kendisi Mezoamerikan kültürlerinde yaygın olsa da, son buluntu, muhtemelen Geç Klasik dönemden (MS 600-900) itibaren bölgenin eski sakinlerinin tören ve eğlence uygulamaları hakkında değerli bilgiler sağlıyor.
Doğrudan alçı zeminlere oyulmuş bu antik oyun tablaları, şu anda National Institute of Anthropology and History-Ulusal Antropoloji ve Tarih Enstitüsü- (INAH) tarafından denetlenen bir Chetumal laboratuvarında korunmaktadır.
Restoratör, dokuz patolli gravürü 11,3 metre uzunluğunda ve 2,8 metre genişliğinde bir sıva yüzeyine dayandığını ve kötü durumda bulunduğunu kaydetti.
Gravürler, çatlaklar, kırıklar, tabaka kaybı, parçalanma ve aşınma gibi acil koruma önlemi gerektiren önemli hasarlar gösterdi.
Maya Treni Arkeolojik Kurtarma Projesi Koruma Alanı koordinatörü Felix Camacho Zamora, bu arkeolojik varlıkların korunması için, sıvayı stabilize etmek için kireç suyu enjeksiyonları ve yama ve çevre süslemelerinin uygulanması gibi acil durum önlemlerinin uygulandığını açıkladı.
Çalışmalar 23 Ağustos’ta başladı. Her eser, çıkarılmadan önce grafiksel ve fotoğrafik olarak belgelendi. İşlem, çatlakların ve kayıp alanlarının sızdırmazlığını ve onarılmasını içeriyordu. Son olarak, Chetumal’daki Restorasyon Laboratuvarı’na taşınmak üzere paketlemeden önce koruyucu bir tabaka uygulandı.
Uzmanların grafik kayıtları, iki dairesel, dört kare ve tanımlamayı zorlaştıran dağınık çizgilere sahip diğerleri de dahil olmak üzere çeşitli patolli stilleri olduğunu ortaya koydu. Patolli stillerindeki farklılıklar, inşaatın çeşitli aşamalarının ve keşfedildikleri binanın olası amaçlarının göstergesidir.
Kazı müdürü ve arkeolog Alfredo Saucedo Zavala’ya göre tören kompleksi en az iki aşamada inşa edildi. Bu teoriyi desteklemek için daha fazla seramik analizi beklenmesine rağmen, patolli Geç Klasik dönemde M. S. 600 ile 900 yılları arasında yaratıldığı düşünülmektedir.
Kapak Resmi: INAH / Felix Camacho Zamora
