İsrail’deki son arkeolojik kazılar, Hz. İsa’nın mucizeler gerçekleştirdiği ve Yeni Ahit’e göre vaaz verdiği yer olduğuna inanılan uzun süredir kayıp bir tapınağın kalıntılarına ulaştılar.
Yeni Ahit’teki çeşitli bölümlere göre, Mesih takipçilerine vaaz verdi ve eski İsrail şehri Chorazin’de bulunan bir sinagogda hasta olanları iyileştirdi. Orada 3. ve 4. yüzyıldan kalma tapınak kalıntıları var, ancak yakın zamana kadar tapınağın Hz. İsa’nın yaşamı boyunca var olduğuna dair bir kanıt yoktu. Son keşif, Mesih’in zamanında bu bölgede bir tapınağın varlığını doğrulayabilir.
Dagesh Turist Arkeolojisi’nden baş arkeolog Achia Cohen-Tavor, keşfi kariyerinin en önemlilerinden biri olarak nitelendirdi. Üçüncü yüzyıldan kalma sinagogun zeminini kaldırdıktan sonra, ekibi mevcut yapıdan birkaç yüzyıl öncesine dayanan büyük, stratejik olarak yerleştirilmiş kayalar buldu.
Ekip, dev kayaları kaldırmak için işe koyuldu, aralarına yerleştirilmiş çanak çömlek, madeni para ve pişirme kapları, potansiyel olarak birinci yüzyıla kadar uzanabilecek eserler buldu.
Cohen-Tavor, kazıyı belgeleyen bir videoda, “Kayaların kendilerini tarihlendiremeyiz, ancak aralarında bulunan eşyaları tarihlendirebiliriz” dedi.
Buluntular, birinci yüzyıldan kalma sinagog hakkında çok önemli kanıtlar sağlıyor, ancak sitenin tam önemini doğrulamak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç var.
Matta Kitabı’na göre, Chorazin, Hz.İsa’nın tebliğ yaptığı bir şehirdi, ancak daha sonra tövbe etmediği için onu lanetledi. Kazının bulguları, sinagoga giden yolun 2.000 yıldan fazla bir süre önce Hz. İsa’nın yürümüş olabileceğini gösteriyor.
1905 yılında keşfedilen üçüncü yüzyıldan kalma sinagog, bazalt taşlardan inşa edilmiş ve Yahudi motifleriyle süslenmiştir. O zamanlar alışılageldiği gibi, ön tarafı güneye, Kudüs’e doğru bakan üç girişi vardı.
Bu sinagogun dikkate değer bir özelliği, İncil’de bahsedilen ve Tevrat okuyucusunun oturacağı taş bir koltuk olan “Musa’nın Sandalyesi”dir. Bu sandalyeden İncil’de bahsedilmiştir ve benzerleri, Yunanistan’daki Delos adası ve Celile Denizi yakınlarındaki Hammath Tiberias’ta olduğu gibi diğer erken sinagoglarda da bulunmuştur. Hz. İsa’nın Celile sinagoglarında öğrettiği zaman, yetkili kişiler için ayrılmış böyle bir koltuk kullanmış olması muhtemeldir.
Bu keşif, Hz. İsa’nın Chorazin’de vaaz verdiği ve mucizeler gerçekleştirdiği tapınağın gerçekten var olduğunu doğrulayabilirdi. Arkeoloji ekibi, keşfedilen eserlerin kesin kanıtlar sağlayacağından umutlu.
